Zdolność przechowalnicza warzyw – co warto o niej wiedzieć?
Zdolność przechowalnicza warzyw jest nie tylko cechą gatunkową czy uściślając – odmianową. Dużo zależy od warunków uprawy, przeprowadzenia poszczególnych zabiegów pielęgnacyjnych w optymalnych terminach a także od metody przechowywania po zbiorze. Sprawdzonym sposobem jest również dostarczanie warzywom wapnia z dodatkiem makro- i mikroelementów.
Warzywa tracą lekko na jakości od razu po zbiorach z powodu zachodzących procesów fizjologicznych a także przez utratę wody. Dlatego do przechowywania powinno się wybierać te, które cechują się dużą trwałością przechowalniczą.
Warzywa trwałe, średnio trwałe i nietrwałe
Do grupy warzyw trwałych (3-12 miesięcy) zalicza się m.in. marchew, kapustę białą, buraka ćwikłowego, pasternak, pietruszkę, por, skorzonerę, czosnek, chrzan oraz cebulę. Średniotrwałe w przechowywaniu (2-24 tygodni) są pomidor, papryka, kalafior i kapusta pekińska. Do warzyw nietrwałych (poniżej 28 dni) należy ogórek i jarmuż. Ten ostatni gatunek z powodzeniem zimuje w gruncie. Zdolność przechowywania zależy także od odmiany. Przykładowo – do przechowywania nie nadają się odmiany wczesne, wyłączając buraka ćwikłowego. Dalsze aspekty to prawidłowa uprawa, odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne i działania, które bezpośrednio wpływają na długość i jakość przechowalniczą.
Od czego jeszcze zależy zdolność przechowalnicza?
Oczywisty jest fakt, że najlepiej przechowują się warzywa zdrowe, bez uszkodzeń. Dlatego tak istotna jest walka z chorobami, szkodnikami jak również prawidłowy zbiór. Nieuszkodzony plon daje większą szansę, że już na etapie składowania nie pojawią się na nim takie choroby jak szara pleśń, mokre gnicie bakteryjne czy czerń krzyżowych. W późniejszej fazie rozwoju warzyw należy ograniczyć nawożenie azotem na korzyść fosforu i potasu. Przydatne jest także stosowanie środków zawierających wapń i mikroelementy. Wapń zapobiega m.in. uszkodzeniom i przebarwieniu warzyw (i owoców).
Kontrola temperatury i wilgotności w czasie przechowywania
W czasie przechowywania należy utrzymywać stały poziom temperatury. Niektóre warzywa są wrażliwe na etylen (np.: marchew), dlatego nie powinno się jej umieszczać w jednej komorze z owocami. Ponadto w miejscach przechowywania warzyw korzeniowych często instaluje się spalarki etylenu. W większości przypadków wilgotność względna powietrza w komorach z przechowywanymi warzywami oscyluje w granicach 90-98%. Wyjątkami są dynie (50-70%), czosnek i szalotka (60-70%) oraz cebula (65-75%).
