Ochrona upraw jagodowych przed chwastami
Chwasty to poważny problem dla producentów upraw jagodowych. Obniżają plony, pogarszają jakość owoców i utrudniają ich zbiór. Dlatego tak ważne jest, aby chronić plantacje już od wczesnej wiosny. Najlepszym sposobem na to jest zintegrowane podejście, które łączy różne metody zwalczania chwastów i profilaktyki. Taka strategia zapewnia wysoką skuteczność i minimalizuje negatywny wpływ na środowisko. Jak powinna wyglądać ochrona upraw jagodowych przed chwastami?
Ochrona upraw jagodowych przed chwastami – przegląd najgroźniejszych chwastów
Chwasty to jedno z największych zagrożeń dla upraw jagodowych. Na nowopowstałych plantacjach stanowią one silną konkurencję dla młodych roślin, utrudniając im ukorzenianie się oraz pobieranie niezbędnych substancji odżywczych i wody. W efekcie chwasty mogą znacząco ograniczyć plonowanie zarówno młodych, jak i starszych roślin.
Chwasty mogą również negatywnie oddziaływać na rośliny uprawne poprzez allelopatię, czyli wydzielanie substancji hamujących ich wzrost i rozwój. Dodatkowo chwasty mogą stanowić żywicieli różnych gatunków szkodników i organizmów chorobotwórczych, które zagrażają uprawom.
Najgroźniejsze dla upraw jagodowych są chwasty, których korzenie sięgają w głąb i tworzą rozłogi, przez co trudno się ich pozbyć. Należą do nich m.in.: ostrożeń polny, perz właściwy, powój polny, rumian polny.
Ostrożeń polny Cirsium arvense
Chwast występuje we wszystkich typach upraw rolniczych. Szacuje się, że już trzy sztuki ostrożenia pobierają z gleby około 5 kg azotu, 4 kg potasu oraz 0,8 kg fosforu. Ostrożeń wytwarza palowy system korzeniowy, z którego odchodzą liczne korzenie boczne. Ostrożeń rozmnaża się głównie z rozłogów. Dodatkowo, wytwarza do pięć tysięcy nasion, które zachowują zdolność do kiełkowania w glebie przez nawet 20 lat. Walka z tym chwastem jest trudna, ze względu na ograniczoną liczbę substancji czynnych zwalczających ten gatunek.
Perz właściwy Elymus repens
Perz właściwy to jeden z najbardziej uciążliwych chwastów dla upraw jagodowych. Szkodliwość perzu wynika z jego silnych właściwości konkurencyjnych i zdolności do szybkiego rozprzestrzeniania się. Chwast w ciągu sezonu wegetacyjnego potrafi pobrać z jednego hektara aż 50 kg azotu, 50 kg fosforu oraz 70 kg potasu. Tworzy rozłogi, których długość może dochodzić do 130 metrów. Perz właściwy rośnie bardzo szybko i tworzy gęste kępy, które zagłuszają rośliny uprawne. Dodatkowo perz występując w dużym nasileniu może utrudniać zbiór owoców jagodowych, w tym truskawki.
Zwalczanie perzu jest niezwykle trudne i wymaga cierpliwości oraz wytrwałości. Ze względu na silne rozrastanie się kłączy, pojedyncze zabiegi zwalczania mogą okazać się niewystarczające.
Powój polny Convolvulus arvensis
Powój polny rośnie szybko. Pnąc się po roślinach uprawnych zagłusza je. Silnie konkuruje o światło, wodę, azot, fosfor i potas. W rezultacie rośliny uprawne mogą słabiej rosnąć, karłowacieć i produkować mniejsze owoce. Pędy powoju oplatają truskawki, co utrudnia ich zbiór i powoduje straty owoców. Chwast ten może wytwarzać do 1200 nasion, które zachowują zdolność do kiełkowania w glebie przez nawet 20 lat. Dodatkowo powój polny wytwarza bardzo odporne kłącza. Niektóre źródła podają, że mogą się one rozprzestrzenić się w promieniu nawet 5 metrów i sięgać w głąb gleby na kilka metrów.
Rumian polny Anthemis arvensis
Rumian polny jest jednym z przedstawicieli chwastów rumianowatych. Występuje pospolicie w wielu rodzajach upraw. Może przybierać formę jarą lub ozimą. Rośnie szybko i bujnie, co powoduje silną konkurencję m.in. z truskawkami o substancje pokarmowe i wodę. W rezultacie truskawki mogą słabiej rosnąć, karłowacieć i produkować mniejsze owoce. Rumian wytwarza dużą ilość nasion, które powodują zanieczyszczenie gleby i kiełkują w kolejnych latach, utrudniając uprawę truskawek. Dodatkowo chwast ten wytwarza podziemne kłącza, które mogą rozrastać się i tworzyć nowe rośliny.
Jak zwalczać chwasty upraw jagodowych?
Istnieje wiele różnych metod zwalczania chwastów w uprawach jagodowych – metody mechaniczne, agrotechniczne oraz chemiczne. Najlepszym rozwiązaniem jest połączenie różnych metod redukcji zachwaszczenia i profilaktyki.
Ochrona upraw jagodowych przed chwastami – metody mechaniczne zwalczania chwastów
Mechaniczne zwalczanie chwastów w uprawach jagodowych to bezpieczna i efektywna metoda ochrony plantacji jagodowych. Stanowi coraz bardziej popularną alternatywę dla herbicydów, a jej wybór wiąże się z wieloma korzyściami zarówno dla środowiska, jak i jakości upraw.
Do odchwaszczania międzyrzędzi upraw jagodowych można użyć glebogryzarek dopasowanych do ich szerokości. Maszyny skutecznie usuwają chwasty, spulchniają glebę i poprawiają jej napowietrzenie. Do usuwania młodych siewek chwastów w uprawach rzędowych można zastosować pielniki. Te urządzenia wyposażone w różnego rodzaju głowice robocze, precyzyjnie usuwają chwasty z rzędów, nie uszkadzając przy tym roślin uprawnych.
Zalety mechanicznego zwalczania chwastów w uprawach jagodowych
- Brak negatywnego oddziaływania na środowisko
- Dobre rezultaty przy regularnym stosowaniu
- Możliwość zwalczania różnych gatunków chwastów
- Rozwój technologiczny i coraz większy wybór dostępnych maszyn
Wady mechanicznego zwalczania chwastów w uprawach jagodowych
- Pracochłonność i czasochłonność metody
- Zakup i eksploatacja maszyn może generować dodatkowe koszty
- Niektóre, zwłaszcza starsze, chwasty mogą być trudne lub wręcz niemożliwe do usunięcia mechanicznie
Ochrona upraw jagodowych przed chwastami – metody agrotechniczne zwalczania chwastów
Metody agrotechniczne stanowią doskonałe uzupełnienie dla innych metod ochrony upraw jagodowych przed chwastami. Do metod agrotechnicznych należą m.in. uprawa międzyrzędzi i ściółkowanie gleby.
Uprawa międzyrzędzi polega na wysiewaniu w międzyrzędziach roślin okrywowych, najczęściej traw umiarkowanie rosnących, takich jak kostrzewa czerwona i wiechlina. Rośliny te konkurują z chwastami o wodę, składniki odżywcze i światło słoneczne, skutecznie hamując ich wzrost.
Inną metodą agrotechniczną w zwalczaniu chwastów w uprawach jagodowych jest ściółkowanie gleby. Polega na rozłożeniu na powierzchni gleby warstwy materiału organicznego, np. trocin, kory, słomy, wytłoków owocowych czy kompostu. Ściółkowanie ogranicza kiełkowanie chwastów, a także wyrównuje temperaturę i wilgotność gleby, poprawiając jej strukturę. Alternatywą dla ściółek organicznych są ściółki syntetyczne, np. czarna folia polietylenowa, włóknina polipropylenowa (czarna agrotkanina) i poliakrylowa (czarna agrowłóknina). Co prawda folia i włókniny skutecznie ograniczają wzrost chwastów, ale są droższe i zdecydowanie mniej przyjazne dla środowiska.
Zalety metod agrotechnicznych w zwalczaniu chwastów w uprawach jagodowych
- Ograniczają kiełkowanie chwastów
- Ściółki pochodzenia naturalnego ograniczają udeptywanie gleby, a także wyrównują jej temperaturę i wilgotność oraz dostarczają roślinom uprawnym substancji pokarmowych
Wady metod agrotechnicznych w zwalczaniu chwastów w uprawach jagodowych
- Duże koszty związane z zakupem materiałów ściółkowych
- Pracochłonność i czasochłonność metod związane z wykładaniem, uzupełnianiem i wymianą ściółek oraz wielokrotnym koszeniem międzyrzędzi
- Przerastanie ściółek przez chwasty trwałe
- Utylizacja ściółek syntetycznych
Metody chemiczne w zwalczaniu chwastów upraw jagodowych
Chemiczne zwalczanie chwastów jest skutecznym, ale wymagającym rozwagi narzędziem w ochronie upraw jagodowych. Dobór herbicydów i termin ich stosowania musi być ściśle dopasowany do gatunku uprawy, rodzaju chwastów oraz warunków panujących na plantacji.
Jesienne zabiegi herbicydowe w truskawkach mogą być użyteczne na polach zachwaszczonych gwiazdnicą pospolitą, starcem zwyczajnym, jasnotą purpurową, bratkiem polnym, tasznikiem pospolitym, bodziszkiem drobnym i wiechliną roczną. Siewki tych chwastów nie są wrażliwe na mróz i kontynuują swój rozwój w okresach odwilży oraz przedwiośnia.
W uprawie truskawki do zwalczania chwastów dwuliściennych w międzyrzędziach oraz niszczenia odrostów korzeniowych zaleca się zastosowanie herbicydów zawierających substancję czynną karfentrazon etylowy, np. Spotlight® Plus 060 EO. Dodatkowo Spotlight® Plus 060 EO może być wykorzystywany do kontroli pędów bocznych i rozłogów w innych uprawach jagodowych, w tym maliny, jeżyny, porzeczki czerwonej i czarnej oraz borówki.
Na starszych plantacjach truskawek, gdzie jesienią nie zastosowano herbicydów, wiosną może okazać się konieczne wcześniejsze mechaniczne usunięcie wyrośniętych siewek chwastów. Dopiero po takim zabiegu można zastosować herbicydy o działaniu dolistnym lub doglebowym, zawierające lenacyl np. Venzar® 500 SC. >>>SPRAWDŹ! <<<
Dodatkowo Venzar® 500 SC może być stosowany w roku zakładania plantacji, po posadzeniu i ukorzenieniu się roślin.
Wybór odpowiedniego herbicydu wymaga wcześniejszego rozpoznania gatunków chwastów występujących na plantacji. Szczególną ostrożność należy zachować w przypadku chwastów średnio wrażliwych lub odpornych.
Przestrzeganie zaleceń zawartych na etykietach herbicydów jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa roślin uprawnych i skuteczności zwalczania chwastów. Niewłaściwe zastosowanie środków ochrony roślin może prowadzić do uszkodzenia roślin uprawnych, a także do zanieczyszczenia środowiska.
Wady i zalety chemicznego zwalczania chwastów w uprawach jagodowych
Zalety chemicznego zwalczania chwastów w uprawach jagodowych
- Prawidłowo dobrane do składu gatunkowego chwastów herbicydy wykazują dużą skuteczność
- Stosowanie herbicydów pozwala zaoszczędzić czas i pracę
- Możliwość stosowania w różnych fazach rozwojowych roślin uprawnych
- Możliwość ograniczenia płodozmianu
Wady chemicznego zwalczania chwastów w uprawach jagodowych
- Nieprawidłowo zastosowane herbicydy mogą negatywnie wpływać na środowisko
- Długotrwałe stosowanie herbicydów należących do tej samej grupy chemicznej lub o tym samym mechanizmie działania może prowadzić do rozwoju odporności chwastów na ich działanie
- Herbicydy, jeśli nie są stosowane zgodnie z instrukcją, mogą powodować uszkodzenia roślin chronionych
Oprócz zwalczania chwastów, niezwykle ważną rolę w ochronie upraw jagodowych przed chwastami odgrywa odpowiednia profilaktyka. Stosowanie kwalifikowanych sadzonek oraz unikanie zanieczyszczenia gleby nasionami chwastów, to dwa kluczowe elementy, które pozwalają zapobiec problemom z chwastami w późniejszych etapach uprawy.
