Zima w sadzie – prace do wykonania zimą
Dla plantatorów większości upraw, zima to czas odpoczynku. Tymczasem sadownicy wciąż mają dużo pracy. Zima w sadzie jest dla nich również bardzo wymagająca. Najważniejsze są zabiegi ochronne, które zapobiegają lub ograniczają szkodliwość niekorzystnych czynników abiotycznych i biotycznych. Kluczowe jest także cięcie. Co i kiedy wykonywać zimą w sadzie?
Cięcie drzew owocowych w sadzie
Początek roku, aż do marca, to najlepszy czas na cięcie drzew i krzewów owocowych w sadzie. Przeprowadza się wtedy główne, najbardziej intensywne zabiegi, które pobudzają wzrost pędów. Oczywiście technika cięcia zależy od uprawianego gatunku/odmiany, a także formy prowadzenia.
Bardzo ważne jest pilnowanie optymalnych terminów cięcia.
- Drzewa ziarnkowe i pestkowe – od ostatnich dni stycznia do końca zimy. Czereśnie które są bardziej wrażliwe na niskie temperatury najlepiej przycinać po owocowaniu, opcjonalnie wiosną.
- Porzeczki i agrest – od początku stycznia do około połowy marca.
- Jeżyna – przez całą jesień i zimę.
- Orzech laskowy – od listopada do połowy marca.
Przy wyborze konkretnych dni wykonywania prac trzeba kierować się także przebiegiem pogody.
Najważniejsza zasada: cięcia nie można wykonywać, gdy temperatura powietrza spada poniżej -8°C.
Istnieje wtedy poważne ryzyko uszkodzenia miejsc cięcia i osłabienia czy przemarznięcia roślin.
Najlepiej planować i wykonywać zabiegi cięcia drzew owocowych, gdy mróz nie przekracza -5°C. Miejsca cięcia są wrażliwe na uszkodzenia mrozowe. Jeśli po zabiegu wystąpią duże mrozy, drzewa są narażone na przemarzniecie. W szczególności dotyczy to młodych roślin, czyli tych od roku do trzech lat po posadzeniu. Niezależnie od temperatury miejsca ran powinno się smarować maścią ogrodniczą.
Zima w sadzie – bielenie drzew, od zimy aż do wiosny
Bielenie zapobiega ranom mrozowym, które powstają na skutek dużych różnic temperatur w czasie dnia i nocy. Zewnętrzne objawy ran mrozowych, to przemarznięcia konarów, pionowe pęknięcia pni i rany zgorzelinowe. Najbardziej newralgiczny okres, czyli wtedy, gdy drzewo jest narażone na największe uszkodzenia, to przełom stycznia i lutego. W praktyce jednak w okresie zimowym czasem potrzeba przeprowadzić dwa lub trzy zabiegi bielenia.
Kiedy pierwsze bielenie?
Najlepszy okres pierwszego bielenia, to połowa grudnia, ale nie później niż do połowy stycznia. Do bielenia wykorzystuje się wapno. Gotowe produkty do wykonania tego zabiegu są łatwo dostępne w sklepach i hurtowniach rolniczych oraz ogrodniczych. Substancją do bielenia należy przede wszystkim pokrywać konary i najgrubsze pnie drzew.
W lutym lub na początku marca warto sprawdzić stan drzew w sadzie. Przemarznięta kora odstaje od pnia, ma także lekko zmienioną barwę, zasycha. Puste miejsca można wyczuć lekko uderzając gumowym młotkiem, wydają wtedy głuchy dźwięk. Korę dociska się do drewna przez wbijanie gwoździ z szeroką główką, tzw. papiaków.
Ochrona przed gryzoniami i zwierzyną leśną – zima w sadzie
Najlepszym sposobem na zabezpieczenie sadu przed gryzoniami i większymi zwierzętami, które dokonują szkód jest jego ogrodzenie. Siatka powinna być wkopana w ziemię na przynajmniej trzydzieści centymetrów głębokości. Nawet w sytuacji, kiedy sad jest ogrodzony, warto od czasu do czasu odwiedzać go i sprawdzać stan osłon.
W ochronie przed zwierzętami tradycyjnie stosuje się repelenty. Jednym z najlepszych sposobów na sarny jest pachnące mydło toaletowe. Jedna sztuka mydła na drzewo lub krzew. Oprócz tego można zainstalować m.in. elektroniczne pastuchy.
W przypadku uszkodzeń, na przykład obgryzienia kory, dane miejsca należy posmarować maścią ogrodniczą.
Jeśli w pobliżu drzew znajduje się dużo otworów w glebie może to być znak, że dane miejsca zostały zasiedlone przez norniki i nornice. Warto przejść się po sadzie i oszacować ślady. Być może konieczne będzie sporządzenie pułapek/trutek.
Zima w sadzie – koniec zimy
Czas na walkę z kędzierzawością liści brzoskwini oraz przędziorkami
Pod koniec zimy, czasem na początku wiosny nektaryny traktuje się fungicydem przeciw kędzierzawości liści. Drzewa powinny znajdować się w fazie bezlistnej. Najlepszy jest okres, gdy temperatura wynosi około 7°C.
Przędziorek w sadzie
Stadia zimujące przędziorka, zwalcza się na drzewach, kiedy te znajdują się jeszcze w stanie bezlistnym, zwłaszcza u jabłoni. Szczególnie podatne na przędziorka odmiany to m.in. ‘Lobo’, ‘Golden Delicious’, ‘Idared’, ‘Rubin’, ‘Elstar’, ‘Delikates’ i ‘Gala’. Na przędziorka stosuje się preparaty olejowe oparte na bazie oleju parafinowego. W tym okresie są skuteczniejsze od typowych akarycydów, dodatkowo nie zachodzi ryzyko, że roztocza nabiorą na nie odporności. Jednoczesny zabieg na jabłoniach oraz śliwach, może zniszczyć również larwy misecznika śliwowego.
Zabieg preparatami olejowymi wykonujemy, gdy temperatura powietrza osiągnie 5-8°C. Najlepiej w słoneczny dzień.
