Uprawa kapusty pekińskiej krok po kroku
Uprawa kapusty pekińskiej zyskuje coraz większą popularność wśród producentów warzyw w Polsce. Kapusta pekińska jest atrakcyjna dla plantatorów ze względu na krótki okres wegetacji, wysokie plony oraz stosunkowo dużą opłacalność. Prognozy mówią, że ta tendencja w najbliższych latach nie ulegnie zmianie. Wysokie walory smakowe i zdrowotne kapusty pekińskiej cenione są przez konsumentów i szeroko promowane przez dietetyków. Na co należy zwrócić uwagę w uprawie kapusty pekińskiej? Jak powinna wyglądać prawidłowa uprawa kapusty pekińskiej krok po kroku?
Kapusta pekińska – co warto wiedzieć?
Kapusta pekińska Brassica rapa L. subsp. pekinensis, jak sama nazwa wskazuje, pochodzi z rejonów północnych Chin. Jest typową rośliną dnia długiego. W Polsce w sprzedaży pojawiła się stosunkowo niedawno, bo dopiero w latach 90-tych XX wieku. Od tego czasu areał jej upraw stale wzrasta, powodując, że kapusta pekińska jest ważnym warzywem zarówno w obrocie krajowym, jak i towarem eksportowym.
W 2023 roku Polska wyeksportowała około 40 tysięcy ton kapusty pekińskiej, głównie do Czech, Węgier, Słowacji oraz Rumunii. Dalszy prognozowany wzrost eksportu możliwy jest dzięki współpracy z sieciami handlowymi w innych krajach. Kapusta pekińska swoją popularność wśród konsumentów zawdzięcza chrupiącym liściom, łagodnemu smakowi, łatwości przygotowania oraz dużej zawartości cennych makro- i mikroelementów.
Uprawa kapusty pekińskiej krok po kroku – wybór i przygotowanie stanowiska pod uprawę
Ze względu na słabo rozwinięty system korzeniowy oraz wysoki potencjał plonotwórczy, kapusta pekińska ma duże wymagania glebowe, nawozowe oraz wodne. Dlatego kapusta pekińska wymaga stanowisk utrzymywanych w dobrej kulturze, zasobnych w składniki pokarmowe, o pH w zakresie 6,5-7,5 oraz wolnych od chwastów. Przez cały okres wegetacji kapusta pekińska wrażliwa jest na niedobory wody. Jednak szczególnie krytyczne okresy przypadają na:
- wschody roślin – w przypadku wysiewu nasion
- bezpośrednio po posadzeniu rozsady
- fazę zawiązywania i dorastania główek
Przedplony dla uprawy kapusty pekińskiej
Zalecanymi przedplonami dla kapusty pekińskiej są między innymi: bób, cebula, cykoria, czosnek, dynia, facelia, groch, jęczmień, marchew, owies, pomidor, pszenica, ziemniak i żyto. Nie poleca się natomiast buraków, szpinaku i innych kapustowatych.
Ważne jest, aby przedplony zostały zebrane z pola na około cztery tygodnie przed planowanym siewem nasion lub wysadzeniem rozsady. Okres ten należy wykorzystać na staranne przygotowanie stanowiska pod uprawę kapusty pekińskiej. W przypadku braku możliwości nawadniania, nie zaleca się uprawy przedplonu wiosną.
Stanowisko pod uprawę kapusty pekińskiej
Przygotowanie stanowiska pod uprawę kapusty pekińskiej zależy od wybranego sposobu uprawy oraz rodzaju i terminu zbioru przedplonu. Jednakże, niezależnie od tych czynników, kluczowe jest wykonanie orki jesiennej.
W przypadku uprawy po zbożach, po ich zbiorze zaleca się przeprowadzenie podrywki lub bronowania i talerzowania, a następnie wysiew roślin poplonowych na zielony nawóz, które zostaną przyorane w fazie kwitnienia. Przygotowanie pola wiosną, pod uprawę wczesną, ogranicza się do uprawek lekkim agregatem w celu wyrównania pola i zniszczenia wschodzących chwastów.
Jeżeli kapusta pekińska jest uprawiana po wcześnie schodzącym przedplonie, konieczne jest zaoranie i przewalcowanie pola, a następnie bronowanie lub użycie lekkiego agregatu uprawowego.
Uprawa kapusty pekińskiej – uprawa z siewu czy z rozsady
W Polsce dominującą metodą uprawy kapusty pekińskiej jest uprawa z rozsady. W porównaniu z siewem, pozwala na uzyskanie bardziej wyrównanego plonu oraz ułatwia kontrolę zachwaszczenia na polu. Rozsada sprawdza się w uprawie kapusty pekińskiej w okresie wiosennym i pozwala na uzyskanie wcześniejszego plonu. Dodatkowo, umożliwia zakładanie uprawy po późno schodzących poplonach, kiedy nie ma możliwości wcześniejszego wysiewu nasion.
Uprawa kapusty pekińskiej z siewu może odbywać się w trzech terminach:
- wiosennym – od 15 do 30 marca
- letnim – od 1 do 30 kwietnia
- jesiennym – od 15 lipca do 5 sierpnia
Uprawa kapusty pekińskiej z siewu przynosi najlepsze rezultaty w terminie letnim i jesiennym. Jest tańsza i mniej pracochłonna w porównaniu z uprawą z rozsady, jednak daje mniej wyrównany plon. Kapusta pekińska z siewu wykształca głębszy system korzeniowy niż z rozsady, przez co jest nieco mniej wrażliwa na niedobory wody.
Uprawa kapusty pekińskiej z rozsady odbywa się zazwyczaj w terminach:
- wiosennym – od 15 do 30 kwietnia
- letnim – od 25 czerwca do 20 lipca
- jesiennym – od 10 do 30 sierpnia
Rozsadę kapusty pekińskiej przeznaczoną do uprawy wiosennej produkuje się w ogrzewanych szklarniach lub tunelach, umieszczając ją w paletach rozsadowych. Takie postępowanie zapewnia roślinom optymalne warunki wzrostowe oraz ich wyrównanie.
Aby zadbać o bezpieczeństwo roślin już od najwcześniejszych stadiów rozwojowych i uzyskać wysokie plony, dobrym wyborem jest zastosowanie biostymulatorów takich jak np. Seamac® OR SPRAWDŹ!. Seamac® OR oparty na opatentowanych składnikach aktywnych znacząco zwiększa wydajność upraw. Pozwala roślinom w pełni wykorzystać dostępne zasoby, redukować stres abiotyczny, np. wywołany suszą czy ekstremalnymi temperaturami i tym samym osiągnąć maksymalny potencjał.
Uprawa kapusty pekińskiej – wymagania pokarmowe
Kapusta pekińska należy do warzyw o krótkim okresie wegetacji, które w szybkim tempie wytwarzają dużą biomasę. System korzeniowy kapusty pekińskiej jest jednak płytki i słabo rozwinięty, przez co ma ograniczoną zdolność do pobierania składników pokarmowych z gleby. Z tego powodu niezbędne jest odpowiednie nawożenie gleby pod uprawę oraz dbałość o zapobieganie niedoborom składników odżywczych w trakcie wegetacji.
Dla wyprodukowania plonu główek wynoszącego 120 t/ha kapusta pekińska potrzebuje:
- 324 kg potasu K
- 192 kg azotu A
- 43,2 kg fosforu P
- 25,2 kg miedzi Cu
Po wysadzeniu rozsady kapusty pekińskiej zaleca się zastosowanie nawozów zawierających bor. Bor jest mikroelementem, który korzystnie wpływa na kształtowanie się główek kapusty. Na skutek niedoboru boru młode liście sercowe jaśnieją i grubieją.
Kolejnym ważnym mikroelementem w uprawie kapusty pekińskiej jest mangan. Niedobór manganu wpływa ujemnie na wiązanie się główek kapusty pekińskiej, a widocznym objawem niedoboru jest żółknięcie liści między nerwami.
Pamiętajmy, że lepiej jest zapobiegać niedoborom mikroelementów w uprawie, niż je zwalczać. Pojawienie się objawów niedoborów w uprawie kapusty pekińskiej często prowadzi do nieuniknionych strat plonu. Aby uniknąć niedoborów, wiosną można zastosować wieloskładnikowy nawóz dolistny, taki jak np. Rapsin® SPRAWDŹ!, który zawiera nie tylko bor i mangan, ale również cynk, molibden, siarkę i azot.
Uprawa kapusty pekińskiej – zbiór i przechowywanie
Terminy zbioru kapusty pekińskiej:
- wiosenny – koniec maja, początek czerwca
- letni – sierpień – wrzesień
- jesienny – koniec września – początek listopada
Aby zapobiec uszkodzeniom, po zbiorze kapustę pekińską należy przechowywać w pozycji pionowej, w ażurowych skrzyniach. Kapusta pekińska może być przechowywana w zwykłej chłodni, jednak temperatura musi wynosić od 0 do 3˚C. Ważne jest, aby zachować wysoką wilgotność powietrza, na poziomie 90–98%, gdyż niższa wilgotność powoduje żółknięcie i więdnięcie liści kapusty pekińskiej.
W chłodniach z kontrolowaną atmosferą kapustę pekińską można przechowywać nawet o dwa miesiące dłużej niż w zwykłych komorach chłodniczych. Najlepsze rezultaty osiąga się, utrzymując w składzie gazowym atmosfery 2,5% dwutlenku węgla i 2% tlenu. Kapusta pekińska jest bardzo wrażliwa na obecność etylenu, dlatego nie należy jej przechowywać razem z warzywami lub owocami wydzielającymi ten gaz. Obecność etylenu prowadzi do żółknięcia i oddzielania się liści kapusty pekińskiej od głąba.
Agrofagi w uprawie kapusty pekińskiej
Obecność agrofagów w uprawie kapusty pekińskiej znacząco wpływa na jakość i wielkość plonu. Niektóre szkodniki, takie jak np. śmietka kapuściana, w skrajnych przypadkach, mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia plantacji. Dlatego też, bez skutecznego zapobiegania szkodom wyrządzonym przez szkodniki, nie ma możliwości osiągnięcia wysokiej opłacalności produkcji.
Zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin, podstawowe znaczenie w zwalczaniu szkodników, chorób i chwastów w uprawie kapusty pekińskiej odgrywa profilaktyka, oparta na metodach agrotechnicznych, biologicznych i mechanicznych.
Dopiero gdy te metody okażą się niewystarczające, dopuszcza się stosowanie środków ochrony roślin. Należy pamiętać, że aby zapobiec rozwojowi odporności agrofagów na środki ochrony roślin, konieczne jest stosowanie naprzemienne preparatów zawierających substancje czynne z różnych grup chemicznych o odmiennym mechanizmie działania.
Szkodniki w uprawie kapusty pekińskiej
Skład gatunkowy szkodników porażających kapustę pekińską zależy od cyklu uprawy. W cyklu wiosennym największe szkody w uprawie kapusty pekińskiej wyrządzają: śmietka kapuściana, chowacze, pchełki oraz mszyce. Z kolei w cyklu jesiennym, oprócz wymienionych powyżej szkodników, duże szkody w uprawie kapusty pekińskiej mogą spowodować gąsienice bielinków, tantnisia, piętnówki kapustnicy, błyszczki jarzynówki i rolnic.
Dostępne obecnie insektycydy do ochrony kapusty pekińskiej zawierają substancje czynne takie jak: acetamipryd, benzoesan emamektyny, deltametryna lub spirotetramat.
Chwasty w uprawie kapusty pekińskiej
Wrażliwość kapusty pekińskiej na zachwaszczenie w dużej mierze zależy od sposobu uprawy. Rośliny uprawiane z rozsady wykazują zwiększoną odporność na konkurencję, w porównaniu z kapustą pochodzącą z siewu.
W wiosennym cyklu uprawy kapusty pekińskiej najgroźniejszymi chwastami mogącymi pojawić się wcześnie w uprawie są: gwiazdnica pospolita, komosa biała, tasznik pospolity, fiołek polny, gorczyca polna, rumian polny, starzec zwyczajny i pokrzywa żegawka. W cyklu letnim oraz jesiennym oprócz wymienionych wcześniej gatunków pojawiają się również szczególnie groźne w uprawie kapusty pekińskiej rdestówka powojowata i żółtlica drobnokwiatowa.
Preparaty chwastobójcze aktualnie dopuszczone do stosowania w uprawie kapusty pekińskiej zawierają substancję czynną chlomazon.
