Skośnik pomidorowy – poznaj wroga upraw szklarniowych
Skośnik pomidorowy Tuta absoluta to inwazyjny motyl z rodziny Gelechiidae, którego ojczyzną jest Ameryka Południowa. W Polsce po raz pierwszy został stwierdzony w 2013 roku w uprawach w południowo-wschodniej części kraju. Natomiast w 2015 roku jego obecność odnotowano również w regionach centralnych. Skośnik pomidorowy szczególnie dobrze odnalazł się w warunkach panujących w polskich szklarniach, gdzie żeruje głównie na pomidorach. Jak wygląda skośnik pomidorowy i jakie szkody wyrządza? Przyjrzyjmy się bliżej temu groźnemu szkodnikowi.
Skośnik pomidorowy – rozpoznanie szkodnika
Skośnik pomidorowy to niewielkich rozmiarów, nocny motyl o brązowo-szarym ubarwieniu i srebrzystym połysku. Gatunek ten wykazuje wyraźny dymorfizm płciowy. Samice osiągają długość ciała około 6 mm i rozpiętość skrzydeł około 10 mm. Samce są nieco mniejsze i ciemniejsze. Młode gąsienice skośnika pomidorowego, zaraz po opuszczeniu osłonek jajowych, mają około 0,5 mm długości i kremowe zabarwienie. Z kolei w ostatnim stadium rozwojowym osiągają około 9 mm długości i przybierają barwę żółto-zieloną.
Biologia skośnika pomidorowego
Skośnik pomidorowy cechuje się dużą reproduktywnością i zdolnością do przetrwania podczas dłuższych okresów niedoboru pokarmu – gąsienice zapadają w diapauzę. Formą zimującą szkodnika może być zarówno postać dorosła, jak również gąsienica lub jajo. Samica skośnika pomidorowego w ciągu życia składa pojedynczo 250–260 kremowych jaj na spodniej stronie liści roślin. Czas rozwoju jednego pokolenia skośnika pomidorowego wynosi od 24 do 38 dni i zależy od temperatury otoczenia. Przepoczwarzenie gąsienic może odbywać się zarówno na różnych częściach roślin, jak również w glebie.
Objawy występowania skośnika pomidorowego
Skośnik pomidorowy stanowi poważne zagrożenie dla roślin psiankowatych, w tym pomidora, na każdym etapie rozwoju rośliny. Młode gąsienice skośnika pomidorowego, tuż po wykluciu się z jaj, wgryzają się w nadziemne części roślin, drążąc w nich miny i korytarze, w których przebiega ich rozwój. W obrębie jednego liścia może żerować jednocześnie kilka gąsienic, prowadząc do deformacji i obumierania tkanek. Gąsienice skośnika pomidorowego uszkadzają również owoce powodując ich gnicie.
Monitoring upraw szklarniowych
Ocena wizualna roślin stanowi podstawowe narzędzie pozwalające na stwierdzenie występowania skośnika pomidorowego w uprawie szklarniowej. Podczas lustracji uprawy należy zwrócić uwagę na występowanie szkodników w różnych stadiach rozwojowych. A także zmian morfologicznych w obrębie rośliny, takich jak deformacje liści, pędów, kwiatów i owoców oraz obecność min i korytarzy.
Monitoring upraw szklarniowych pod kątem skośnika pomidorowego można również prowadzić przy pomocy pułapek feromonowych typu Delta. Za pomocą feromonu odławia się samce szkodnika.
Skośnik pomidorowy – próg zagrożenia i zwalczanie
Próg zagrożenia skośnika pomidorowego dla upraw szklarniowych pomidora wynosi:
- odłowienie w ciągu 7 dni ponad 30 motyli na pułapkę
- stwierdzenie uszkodzenia ponad 5 proc. owoców
Zwalczanie skośnika pomidorowego stanowi poważne wyzwanie dla producentów pomidorów i wymaga przemyślanego podejścia. Trudność ta wynika ze względu na krótki cykl rozwojowy skośnika pomidorowego, zdolność gąsienic do diapauzy oraz możliwość porażenia roślin przez cały okres wegetacji. Do zwalczania skośnika pomidorowego w szklarniach jest przeznaczony nowoczesny preparat Verimark® 200 SC <<< SPRAWDŹ!, który może być z powodzeniem stosowany w systemach fertygacji i nawadniania w uprawach szklarniowych. Verimark® 200 SC dzięki innowacyjnej substancji aktywnej CYAZYPYR® zapewnia roślinom ochronę od wewnątrz i umożliwia budowanie zrównoważonych programów wraz z organizmami pasożytniczymi i zapylaczami.
