Septorioza paskowana liści pszenicy
Septorioza paskowana liści pszenicy jest jedną z najpowszechniejszych i zarazem najgroźniejszych chorób pszenicy i pszenżyta w Polsce. Septorioza paskowana liści pszenicy charakteryzuje się szybkim tempem rozprzestrzeniania się na polu. Choroba prowadzi do przedwczesnego zamierania liści i tym samym znaczącego obniżenia wielkości i jakości plonów. Z uwagi na szybko nabywaną przez patogen odporność na fungicydy, zwalczanie septoriozy paskowanej liści pszenicy stanowi poważne wyzwanie dla producentów zbóż. Skuteczne działanie przeciw chorobie wymaga wdrożenia zaawansowanych technologicznie rozwiązań.
Septorioza paskowana liści pszenicy – sprawca choroby i objawy
Septorioza paskowana liści pszenicy jest chorobą grzybową wywoływaną przez patogen Mycosphaerella graminicola. Optymalne warunki do rozwoju septoriozy to chłodne noce (0-14°C) i umiarkowanie ciepłe lub ciepłe dni (14-24°C) przy dużej wilgotności powietrza.
Pierwsze objawy septoriozy paskowanej liści pszenicy zazwyczaj pojawiają się jesienią, w fazie krzewienia zbóż i mają postać niewielkich, chlorotycznych plamek. Z czasem plamy te ulegają nekrozie, a na ich powierzchni pojawiają się ułożone koncentrycznie zarodniki konidialne. Wiosną, na starszych liściach, nekrozy przybierają charakterystyczny, podłużny kształt, ograniczony nerwami liściowymi. W ten sposób tworząc typowe dla tej choroby paski z widocznymi zarodnikami konidialnymi.
Przy silnym porażeniu roślin przez septoriozę paskowana liści pszenicy, plamy mogą się ze sobą zlewać. Tym samym prowadząc do przedwczesnego obumierania liści i zasychania roślin. Diagnozowanie septoriozy paskowanej może być utrudnione ze względu na podobieństwo jej objawów z symptomami innych chorób. Septorioza paskowana liści pszenicy może być mylona z septoriozą plew pszenicy czy brunatną plamistością zbóż.
Straty plonu spowodowane przez septoriozę paskowaną liści pszenicy są znaczne. W latach sprzyjających jej rozwojowi mogą przekroczyć nawet 40 proc. plonu.
Jak ograniczyć występowanie choroby?
Ze względu na to, że patogen wywołujący septoriozę paskowaną liści pszenicy zimuje na resztkach pożniwnych i samosiewach, kluczowe znaczenie dla ograniczenia rozwoju choroby mają zabiegi agrotechniczne. Głęboka orka przedzimowa oraz niszczenie samosiewów skutecznie redukują źródło infekcji.
Do kolejnych istotnych elementów agrotechniki należą płodozmian oraz unikanie zakładania upraw w sąsiedztwie zbóż tego samego gatunku. Dobrą praktyką jest również dobór do uprawy odmian zbóż wykazujących zwiększoną tolerancję na septoriozę liści pszenicy.
Monitoring i progi zagrożenia septoriozy
Z uwagi na to, że septorioza paskowana liści pszenicy może występować w różnych fazach rozwojowych zbóż, niezbędny jest systematyczny monitoring upraw. Lustrację plantacji pod katem septoriozy paskowenej liści pszenicy trzeba przeprowadzić zarówno jesienią, jak i wiosną.
Jak przeprowadzić monitoring plantacji pod katem septoriozy paskowanej liści pszenicy?
W trakcie monitoringu septoriozy należy obserwować po przekątnej po 50 roślin w 5 losowo wybranych punktach na polu, oceniając czy nie pojawiły się zmiany na liściach.
Próg szkodliwości:
- w fazie krzewienia: stwierdzenie 30–50 proc. porażonych liści z pierwszymi objawami choroby lub 1 proc. liści z owocnikami
- w fazie strzelania źdźbło: porażenie 10–20 proc. powierzchni liścia podflagowego lub lub 1 proc. liści z owocnikami
- w fazie od kłoszenia do końca kwitnienia: porażenie 5–10 proc. liścia flagowego lub 1 proc. liści z owocnikami
Septorioza paskowana liści pszenicy – zwalczanie
Zwalczanie septoriozy paskowanej liści pszenicy przeprowadza się po przekroczeniu przez patogen progu szkodliwości. W ochronie fungicydowej pszenicy ozimej stosuje się preparaty zawierające substancje czynne z grup triazoli, strobiluryn oraz karboksamidów.
Szczególnie skuteczne są fungicydy wieloskładnikowe, np. zawierające kombinację difenokonazolu i protiokonazolu, takie jak Avtar™ SPRWADŹ. Avtar™ to innowacyjny i zaawansowany technologicznie fungicyd, który stanowi najnowsze uzupełnienie oferty produktowej FMC Agro Polska. Avtar™ wykazuje działanie układowe i może być stosowany zapobiegawczo oraz interwencyjnie w ochronie zbóż przed takimi chorobami jak septorioza paskowana liści pszenicy i fuzarioza kłosów w pszenicy ozimej oraz plamistość siatkowa jęczmienia w jęczmieniu jarym i ozimym.
