Zaprawianie ziarna – najlepsza metoda na choroby w pszenicy?
Zaprawianie ziarna to jeden z kluczowych zabiegów dla uzyskania jak najwyższej jakości plonu. Przed rolnikiem zawsze stoi dylemat – czy zaprawić nasiona samemu, czy może lepiej kupić już zaprawiony materiał siewny, czy zastosować nawóz donasienny, jaką zaprawę wybrać oraz czy w ogóle jest ona w stanie zapobiec wszelkim chorobom pszenicy?
Pierwsze znane w historii przypadki zaprawiania nasion pochodzą ze starożytnego Egiptu i Rzymu, gdzie ziarna zaprawiano sokiem z cebuli i wyciągiem z cyprysa. W połowie XVII w. stosowano zaprawy ze słonej wody morskiej, a od połowy XVIII w. zaprawy na bazie miedzi. Rewolucję stanowiło wprowadzenie arszeniku, który używano w latach 1740-1808 r. oraz rtęci 1915-1982 r. Współcześnie niemal wszystkie zaprawy nasienne wytwarza się na bazie wody i stosuje się je w możliwie jak najmniejszych dawkach. Powstały też bardzo precyzyjne urządzenia do zaprawiania. Dzięki temu osiąga się jednak znacznie mniejsze obciążenie środowiska naturalnego szkodliwymi składnikami aktywnymi zawartymi w zaprawach.
Na czym polega zaprawianie nasion?
Zaprawianie polega na nałożeniu odpowiedniego preparatu na nasiona, odpowiednio dozując go na nasiona będące w ruchu. Najbardziej powszechną metodą zaprawy nasion jest bejcowanie za pomocą preparatu suchego lub na mokro, z użyciem zawiesiny lub preparatu płynnego (zaprawy zawiesinowe i ciekłe). Ta metoda jest możliwa do samodzielnej zaprawy nasion w gospodarstwie rolnym. Druga metoda to powlekanie nasion, polegające na mieszaniu preparatu ze specjalnym lepiszczem, które zwiększa przyczepność do nasion oraz redukuje wpływ wielkości i kształtu ziaren. Powlekanie wymaga jednak stosowania zaawansowanych technologii do aplikowania zaprawy na nasiona. Inkrustowanie ziaren to najbardziej skomplikowana technologia, która całkiem zmienia kształt fizyczny nasion, zwiększając jednak zdolność wysiewu i ułatwiając transport. Jest to metoda najdroższa i wymaga bardzo skomplikowanych technik oraz urządzeń.
Zaprawianie ziarna – cudowna metoda na…?
Zaprawianie ziarna likwiduje pierwotne źródła porażenia różnymi chorobami i niektóre wczesno-sezonowe szkodniki. Zwalcza się w ten sposób głównie grzyby, które zaczynają swój rozwój wraz z kiełkowaniem zboża. Zaprawianie nasion to często jedyny sposób zwalczania chorób przenoszonych przez nasiona. Podstawowe choroby roślin zbożowych, w tym pszenicy, zwalczane w ten sposób to: głownia pyląca pszenicy, pleśń śniegowa, śnieć cuchnąca pszenicy, śnieć gładka, fuzaryjna zgorzel podstawy źdźbła, zgorzel podstawy źdźbła, Pałecznica, rynchosporioza zbóż. W przypadku niektórych zapraw można też ograniczać rozwój m.in. rdzy brunatnej, septoriozy liści i mączniaka prawdziwego. Przy niezaprawionym ziarnie, choroby grzybowe mogą tak silnie atakować młode rośliny, że z czasem spowodują nawet ich całkowite zamieranie. Nie należy więc zabieg zaprawiania nasion traktować jako konieczny, tym bardziej, że żaden z fungicydów jakie są stosowane potem do oprysków zbóż, nie będzie już w stanie zniszczyć takie grzyby jak: śniecie, głownie i zgorzele zbożowe.
Jaką zaletę ma zaprawianie ziarna?
Stosowanie zapraw zbożowych pozwala używać mniejsze dawki preparatów, niż w przypadku alternatywnych środków ochrony roślin stosowanych nalistnie i/lub doglebowo. Stosowanie zapraw nasiennych w porównaniu z preparatami stosowanymi opryskowymi, zmniejsza konieczny obszar kontaktu ze środkiem ochrony roślin z 10 tys. m2 w przypadku środków nalistnych lub z 500 m2 w przypadku środków doglebowych, do zaledwie 50 m2.
Czy zaprawianie ziarna wpłynie na skuteczność zabiegów ochrony roślin?
W przypadku pszenicy ozimej, w warunkach pogodowych sprzyjających rozwojowi chorób grzybowych (np. mączniaka prawdziwego), pierwsze zabiegi ochrony roślin powinno się wykonywać już jesienią (termin T-0). Warto jednak wiedzieć, że zaprawienie ziarna siewnego zaprawą o przedłużonym działaniu, zabezpieczy rośliny przed chorobami na dużo dłuższy okres czasu, a nawet wyeliminuje potrzebę wykonania jesiennego zabiegu fungicydowego. Jednak na wiosnę, wraz z rozpoczęciem okresu wegetacyjnego, ponownie dają o sobie znać choroby, więc w tym czasie i tak może wystąpić problem np. z mączniakiem prawdziwym lub z septoriozą. Wtedy stosuje się regularnie nalistne i doglebowe środki ochrony roślin (np. konkretne preparaty firmy FMC).
Przewiduje się, że w przyszłości wzrośnie zapotrzebowanie na wprowadzanie coraz to nowych receptur, a przede wszystkim takich, które będą stanowiły połączenie pestycydów ze środkami do powlekania ziarna oraz szczepionkami, mikro- i makroelementami itp.
Dowiedz się więcej o produktach do ochrony roślin firmy FMC Agro Polska oraz całościowych rozwiązaniach pomagających w optymalizacji wzrostu roślin uprawnych.
