Septorioza plew pszenicy. Jak ją zwalczyć?
Septorioza plew pszenicy występuje – jak sama nazwa wskazuje – na pszenicy, ale czasem poraża również pszenżyto i jęczmień. Patogen w największym stopniu zimuje na resztkach pożniwnych. Aby skutecznie z nim walczyć należy prowadzić działania doraźne i zadbać o prawidłowe zabiegi profilaktyczne.
Septorioza plew pszenicy jest wywoływana przez grzyb Phaeosphaeria nodorum. Optymalne warunki do infekcji to chłodne noce (0-14ºC) i umiarkowanie ciepłe lub ciepłe dni (14-24ºC) przy dużej wilgotności powietrza.
Objawy septoriozy plew pszenicy
Pierwsze symptomy porażenia przez patogena obserwuje się na siewkach – to drobne plamki. Nie są jednak tak wyraźne jak u starszych zbóż.
Najczęściej silnie porażone liście występują dopiero w czerwcu. Na powierzchniach plam pojawiają się piktinidia. Przy deszczowej pogodzie wydziela się z nich śluzowata, zaróżowiona substancja, a silnie porażone liście zamierają.
Na plewkach zielonych kłosów choroba objawia się w postaci czarnobrunatnych, nekrotycznych plam. Plamy tworzą się od szczytu i przy brzegach plew a rozprzestrzeniają w kierunku osadki kłosowej (która może brązowieć). Wypukła część plewek z czasem jaśnieje, brzegi pozostają ciemne.
Niewielkie nekrozy występują na dokłosiu. Silnie porażone kłosy zabarwiają się na brunatno, z fioletowym odcieniem.
W sprzyjających warunkach rozwój choroby następuje po 1-2 tygodniach od inkubacji grzyba. Zmiany rozpoczynają się od dolnych liści, a objawy są często podobne do innych chorób. To wszystko sprawia, że do rozpoznania choroby bywa konieczne badanie laboratoryjne.
Zapoznaj się z innymi chorobami grzybowymi: Jak zwalczyć choroby grzybowe roślin? – Znamy tajniki!
Progi szkodliwości septoriozy plew pszenicy
Aby stwierdzić zagrożenie septoriozą o znaczeniu ekonomicznym należy zebrać z pola 50 źdźbeł głównych. Należy wybrać kilka (przynajmniej 5) losowo wybranych punktów omijając brzegi plantacji. Progi szkodliwości w fazie:
-krzewienia – 20% roślin z pierwszymi objawami porażenia;
-strzelania w źdźbło – 20% porażonej powierzchni liścia podflagowego, ewentualnie 1% liści z owocnikami;
-początku kłoszenia – 10% porażonej powierzchni liścia podflagowego lub 1% liści z owocnikami;
-pełni kłoszenia – 1% porażonej powierzchni liścia flagowego;
Profilaktyka i zwalczanie
Do profilaktycznych działań należy utrzymanie czystości na polu (dokładne przeorywanie resztek i niszczenie samosiewów. Patogen zimuje w resztkach pożniwnych, w okrywie owocowo-nasiennej porażonych ziarniaków zbóż i traw, na siewkach zbóż porażonych jesienią a także na obumarłych chwastach jednoliściennych.
Należy stosować płodozmian i dbać o prawidłową agrotechnikę (zwłaszcza dotyczy to normy i terminu wysiewu). Istotne jest korzystanie z kwalifikowanego, zdrowego materiału siewnego. Ostatecznym rozwiązaniem jest użycie własnych nasion, przy wcześniejszym zaprawianiu fungicydów. Do bezpośredniego zwalczania stosuje się preparaty należące do grupy triazoli, morfolin, beznimidazoli oraz ketoamin. Poszczególne środki zawierają jedną lub więcej substancji aktywnie czynnych. Trzeba stosować je przemiennie i dobierać względem aktualnych warunków (np.: temperatury).
