Samosiewy rzepaku – co zrobić, aby je zwalczyć?
Samosiewy rzepaku to chwasty wyjątkowo trudne do zwalczenia. Powodują duże szkody w produkcji roślin uprawnych: kukurydzy, zbóż i innych oraz mogą prowadzić do degradacji gleby. Poznaj 9 sposobów, dzięki którym wyeliminujesz ten problem.
Problem z samosiewami rzepaku dotyczy nie tylko innych upraw następczych, ale i kolejnych upraw rzepakowych. Rzepak jako roślina ma niestety duże możliwości do samorozsiewania się, gdyż rosnące odgałęzienia rzepaku nie zakwitają wszystkie jednocześnie, dlatego dojrzewanie strąków także jest rozłożone w czasie. To niestety naturalna biologiczna cecha rzepaku, która jednak powoduje, że w czasie zbioru, przed omłotem lub w jego trakcie, wiele nasion niestety bezproduktywnie osypuje się na pole, gdzie z rośliny uprawnej staje się źródłem zwykłego i uciążliwego zachwaszczenia.
Co należy zatem wiedzieć, by skutecznie zwalczać samosiewy rzepaku?
Oto kilka ważnych informacji pomocniczych:
1. Zbiór nasion rzepaku należy dokonywać w najodpowiedniejszym momencie. Wiele osypanych nasion rzepaku kiełkuje zaraz po osypaniu. Spora pozostała ilość nie podejmuje jednak od razu ponownej wegetacji. Pozostanie w uśpieniu w glebie, przy czym nasiona te wcale nie muszą wykiełkować w kolejnym okresie wegetacji. Okres takiego uśpienia bywa bowiem różny. Badania wykazały, że takie osypane ziarno rzepaku może trwać w glebie nawet do 10 lat. Przy zwalczaniu takich samosiewów należy mieć to na względzie.
2. Jeśli rolnik będzie dobrze konstruował zmianowanie, to problem z rzepako-chwastami nie będzie uciążliwy i powszechny. W dobrze ustalonych uprawach następczych, samosiewy rzepaku są skutecznie niszczone. Dzieje się tak, ponieważ rośliny i chwasty mają inne terminy wegetacyjne i dzięki odpowiednim zabiegom uprawowym oraz herbicydowym dochodzi do zaburzenia rozwoju takich samosiewów.
3. Należy systematycznie monitorować możliwe pojawianie się samosiewów rzepaku w uprawach następczych oraz używać wyłącznie herbicydów skutecznych w zwalczaniu m.in. samosiewów rzepaku.
4. Należy minimalizować straty zbieranych nasion rzepaku, czyli nie rozsypywać ich. W tym celu trzeba dobrze sprawdzać i przygotowywać sprzęt do żniw oraz dobrze oczyszczać go przy transporcie z pola na pole. Należy tez używać wyłącznie sprzętu przeznaczonego do zbioru rzepaku.
5. Samosiewy rzepaku stają się dużym problemem, jeśli rzepak był uprawiany w zmianowaniu uproszczonym. Tym bardziej, jeśli był uprawiany przez co najmniej 2 kolejne lata z rzędu po sobie.
6. Osypane nasiona rzepaku stają się chwastem, który obniża plony następnych roślin uprawnych, gdyż skutecznie konkuruje o miejsce, światło, wodę i składniki pokarmowe.
Dlaczego jednak samosiewy rzepaku są szkodliwe w kolejnych uprawach, którymi także jest rzepak (np. innej odmiany)?
Otóż samosiewy rzepaku zmniejszają wydajność głównej rośliny uprawnej, stanowiąc gorszy jakościowo komponent łanu. Takie rzepako-chwasty niepotrzebnie zagęszczają obsadę, mogąc przez to powodować obniżenie zimotrwałości plantacji. Ponadto, pokrój takich samosiewów zwykle jest inny, są one bardziej podatne i skore do wylegania. Nierównomiernie dojrzewają stanowiąc źródło kolejnych osypanych nasion w glebie i przyszłych chwastów. Są często przepylane pyłkiem innych roślin (w tym innych chwastów, głównej rośliny uprawnej itp.). Całość powoduje, że samosiewy rzepaku jakościowo zaburzają wartość uprawową łanu, utrudniając tym samym uzyskanie surowca o pożądanych standardach (np. ilość kwasu erukowego). Stwarzają też zagrożenie chorobowe, ponieważ mogą być źródłem infekcji grzybowej lub siedliskiem utrzymującym szkodniki.
7. Istnieją dwa sposoby ograniczania ilości samosiewów rzepaku. Należy zmniejszać i nie dopuszczać do osypywania się nasion w czasie zbioru, poprzez wybór właściwego terminu zbioru oraz siew odmiany mniej podatnej na osypywanie nasion i wykonanie przed zbiorem tzw. zabiegu sklejania łuszczyn. Do osypywania się zawsze jednak w pewnym stopniu dochodzi. Należy więc pozwolić na skiełkowanie jak największej liczby osypanych nasion (kilkunastodniowe zaniechanie uprawy ścierniska, aż skiełkują osypane nasiona). Następnie zniszczyć je mechanicznie (jednak nie głęboką, a płytką orką ścierniska) lub chemicznie (dowolnym preparatem na bazie glifosatu). To pozwala na nawet 90% eliminację rzepako-chwastów.
8. Ostateczny dobór metody zwalczania samosiewów rzepaku zależy przede wszystkim od warunków pogodowych oraz możliwości sprzętowych i nakładowych gospodarstwa. Wpływa na to także długość okresu czasu między zbiorem rzepaku i siewem rośliny następczej.
9. Przygotowując pole dla następnej uprawy, należy dokonać przeglądu i upewnić się, że samosiewy rzepaku zostały dobrze zwalczone.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat środków na chwasty i na temat chwastów dwuliściennych wejdź tutaj – Chwasty dwuliścienne
