Niedobór manganu u roślin – czym się objawia? Jak reagować?
Częstym błędem w nawożeniu poszczególnych grup roślin jest stawianie na główne związki pokarmowe przy jednoczesnym zaniedbywaniu dostarczania mikroelementów. Problem dotyczy wielu pierwiastków, w tym bardzo ważnego manganu (Mn). Poniżej przedstawiamy jego funkcje i objawy niedoboru w uprawach.
Problem z przyswajalnością i dostępnością manganu najczęściej dotyczy zieleni uprawianej na glebach alkalicznych. Przy niższym pH jony tego pierwiastka są lepiej wchłaniane przez korzenie roślin. Negatywny wpływ ma także susza. Niedobór manganu może zahamować wiele procesów fizjologicznych, co nie pozostaje bez wpływu na plonowanie.
Najważniejsze funkcje manganu w uprawach
Mangan to jeden z najważniejszych mikroelementów, który bierze udział w licznych procesach fizjologicznych. Stymuluje i reguluje wzrost, aktywuje procesy enzymatyczne, usprawnia oddychanie, syntezę witaminy C oraz fotosyntezę, jest najważniejszym katalizatorem w cyklu Krebsa. Przy jego niedoborze zachodzi problem z przyswajaniem dwutlenku węgla, co z kolei negatywnie wpływa na efektywność fotosyntezy i ogólny wzrost/rozwój. Mangan ma pozytywne działanie na trwałość chlorofilu, przy jego niedoborze często dochodzi do rozpadu pod wpływem promieni słonecznych. U roślin jadalnych mangan pełni ważną funkcję, gdyż nie dopuszcza do gromadzenia się nadmiaru azotanów, które później w pewnych warunkach przekształcają się w toksyczne azotyny.
Objawy niedoboru manganu u roślin uprawnych
Objawy niedoboru manganu u roślin uprawnych mogą różnić się w pewnym stopniu w zależności od grupy, do której należy dana roślina. Często jednak są to przebarwienia liści. Występują wtedy m.in. cetkowate chlorozy, żółknięcie blaszek oraz występowanie brunatnych plam między nerwami.
Objawy niedoboru czasem są podobne jak przy niedoborze magnezu. To jaśnienie liści przy zachowaniu prawidłowej barwy unerwienia. Pewne różnice można jednak dostrzec – w przypadku braku manganu plamy są rozlane i łącza się ze sobą, przy braku magnezu przebarwienia są lepiej wyodrębnione, rozdzielone ciemniejszymi punktami.
Grupy zwiększonego ryzyka – rośliny wrażliwe na niedobory
Na niedobór magnezu wrażliwe są w szczególności zboża. Tutaj poza powyżej wymienionymi problemami może wystąpić łamliwość liści, a u owsa pojawienie się suchej plamistości liści. Najbardziej wrażliwy jest owies, średnio wrażliwe są pszenica i jęczmień. Brak magnezu może mieć także duży wpływ na obniżenie plonów pomidora, tu istotny jest również bor, buraków cukrowych, kukurydzy, rzepaku ozimego, roślin strączkowych oraz ziemniaków. Ostatnia grupa ma spore potrzeby, może pobierać Mn z gleby nawet w ilości 700-1000g/ha. Sposobem na uzupełnienie niedoboru jest nawożenie dolistne lub stosowanie zapraw donasiennych.
