Orka zimowa – jak i kiedy ją wykonywać?
Orka zimowa, a w zasadzie przedzimowa, jest wykonywana po zakończeniu sezonu wegetacyjnego, z wyłączeniem poplonu. To praca, z którą – w przeciwieństwie do wielu innych – nie trzeba się nadmiernie śpieszyć. Główne zalety orki zimowej, to poprawa struktury gleby, zwiększenie pojemności wodnej, dobre wymieszanie nawozów, „unieszkodliwienie” resztek pożniwnych, które mogą być źródłem chorób i szkodników. Dodatkowo orka zimowa przyczynia się do zmniejszenia liczebności gryzoni poprzez ograniczenie dostępności pokarmu.
Jak wykonywać orkę zimową, by nie popełnić błędów?
Orka zimowa – kiedy dokładnie wykonuje się zabieg?
Określenie „orka zimowa” jest trochę na wyrost, gdyż w rzeczywistości jest to rodzaj uprawki, który wykonuje się na przełomie jesieni i zimy. Dlatego nazywa się ją także orką „przedzimową”. Dzięki takiemu terminowi wykonania orki gleba zostaje poddana działaniu mrozu, a często także śniegu. To pozytywnie wpływa na jej strukturę, a mianowicie:
- determinuje powstawanie struktury gruzełkowatej
- spulchnia podłoże
- zwiększa pojemność wodną
Pogłębiona orka pomaga zlikwidować podeszwę płużną. Jednocześnie termin pracy należy dostosować do przebiegu pogody. Nie wolno wjeżdżać z maszynami na grząskie pole. Później zaś częste opady deszczu w zimie powodują zaskorupienie wierzchniej warstwy. Przy wyznaczaniu terminu orki zimowej pośpiech jest niewskazany. Zabieg agrotechniczny wykonany już w połowie jesieni może wiązać się ze zbyt wczesnym osiadaniem gruntu. To z kolei sprawi, że gleba nie zamarznie prawidłowo.
Jeśli na polu rosną rośliny poplonowe, należy je zaorać zanim jeszcze uschną. W przeciwnym wypadku ich uprawa jako nawozów zielonych nie ma sensu.
Jak wykonywać orkę zimową?
Orka zimowa należy do głębokich. Przyjmuje się, że średnio ingeruje się w podłoże na głębokość 20-30 centymetrów. Głębokość orki zależy od typu gleby, na glebach lżejszych orka jest płytsza. Zbyt głęboki zabieg mógłby spowodować wyoranie „martwicy”.
Gleby cięższe zasadniczo trzeba orać głębiej. Należy przy tym wziąć pod uwagę jeszcze jeden aspekt – zmianę głębokości orania w kolejnych latach. Ograniczy to powstawanie podeszwy płużnej. Jednocześnie warto uwzględnić przerwy, ponieważ coroczna orka również może mieć negatywne skutki.
Orka zimowa – zalety i wady
Zalety orki zimowej
+ Poprawia strukturę gleby, pojemność wodną i działa spulchniająco
+ Ogranicza występowanie szkodników i patogenów odpowiedzialnych za choroby roślin
+ Ogranicza dostępność pokarmu dla gryzoni, co wpływa na zmniejszenie populacji
+ Dobrze miesza „jesienne” nawozy
Wady orki zimowej
– Gleba jest narażona na różnorodne czynniki niezależne od rolnika – w niesprzyjających warunkach może dojść do erozji gleby
– Może spowodować wysuszenie gleby, ale w mniejszym stopniu niż orka wiosenna
– Orki zimowej nie powinno się wykonywać na polu o dużym nachyleniu – zwiększone ryzyko erozji
Pewne mankamenty orki zimowej można wyeliminować m.in. przez doposażenie pługa w wał. Zmniejsza to stopień przemarzania gleby i wyłapywania wody, ale jednocześnie ogranicza erozję. Takie uprawki są w szczególności polecane na glebach lekkich.
