Stan rzepaku – ratować czy zaorać?
Tegoroczna zima nie sprzyja plantacjom rzepaku ozimego. W naszej strefie klimatycznej rzepak zimuje znacznie gorzej od innych roślin ozimych i przy braku śniegu jest wrażliwy na niskie temperatury. Już teraz wiadomo, że część upraw nie nadaje się do ratowania i trzeba je zaorać. Jednak zaoranie powinno być ostatecznością i decyzji o nim nie warto podejmować zbyt pochopnie. Właściwa ocena stanu plantacji pozwala dobrze zdecydować co robić dalej.
Stan rzepaku – zły czas dla upraw
Końcówka roku i początek nowego nie sprzyjały uprawom rzepaku. Silne mrozy, poprzedzone wyjątkowo wysokimi temperaturami (jak na grudzień) oraz brak okrywy śnieżnej negatywnie odbiły się na stanie roślin. Tam, gdzie pod koniec roku rozwój rzepaku przebiegał nie najlepiej, rośliny osiągnęły fazę 4-5 liści, a ich szyjka korzeniowa była zbyt wysoko osadzona – istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że on wymarzł.
Stan rzepaku – kiedy przeprowadzić monitoring?
Monitoring plantacji powinien być przeprowadzony wczesną wiosną. Nie należy jednak zbytnio się z nim śpieszyć, gdyż przy zamarzniętej jeszcze glebie i braku wznowienia przez rzepak wegetacji, monitoring jest za mało dokładny.
Obserwuj stan rzepaku
W zależności od wielkości uprawy należy przeprowadzić odkreśloną liczbę liczeń próbnych. Każde poletko próbne powinno mieć wymiar 1m2. Można również liczyć rośliny w rzędach, odcinki powinny mieć odpowiednią w stosunku do ich rozstawu. W przypadku rzędów o rozstawie 12 cm, długość mierzonego rzędu powinna wynosić 833 cm, dla 15 cm już 666 cm natomiast dla 20 cm powinna wynosić ona 500 cm itd. Zliczane powinny być rośliny zdrowe lub z niewielkimi uszkodzeniami liści bocznych i wierzchołkowych liści rozety.
Ilość liczeń próbnych zależy od wielkości plantacji
W przypadku niewielkich upraw, do 2 ha, należy przeprowadzić od 6 do 8 liczeń próbnych. Na plantacjach przekraczających 2 ha, ale mających poniżej 10 ha, powinno się wyodrębnić 12 poletek próbnych. W przypadku większych plantacji, powyżej 10 ha, ich ilość powinna wzrosnąć nawet do 20 liczeń próbnych.
Kiedy stan rzepaku kwalifikuje plantacje do zaorania?
Jeśli z naszych wyliczeń wyjdzie, że na 1m2 znajduje się ponad 35 roślin, oznacza to, że plantacja jest w dobrej kondycji. Przy ponad 20 roślinach na 1m2 , pod warunkiem że rzepak jest dobrze rozwinięty, a uprawa nie jest nadmiernie zachwaszczona, również nie ma konieczności aby zaorywać całą uprawę. Zaorać warto te plantacje, na których przezimowało mniej niż 20 roślin na 1m2, widoczne są łysiny po wymarzniętym rzepaku oraz widoczne jest duże zachwaszczenie uprawy. W takiej sytuacji duże zdolności regeneracyjne rzepaku mogą się na niewiele zdać.
Kiedy nie warto zaorywać plantacji?
1. Szkód w plantacji dokonała zwierzyna łowna – takie zniczenia są zazwyczaj niegroźne
2. Kiedy po wznowieniu wegetacji, roślliny wyglądające pozornie na martwe, rozwijają korzenie boczne.
3. Gdy pąki wierzchołkowe rzepaku są wymarznięte, ale rośliny są mocno przytwierdzone w podłożu – dzięki zdolnościom regeneracyjnym odrośnie od pąków bocznych.
