Pachówka strąkóweczka
Pachówka strąkóweczka Cydia nigricana to jeden z najgroźniejszych i najtrudniejszych do zwalczania szkodników roślin bobowatych, szczególnie upraw grochu, gdzie może powodować straty plonu sięgające nawet 40 proc. zarówno pod względem ilości, jak i jakości.
Jak wygląda pachówka strąkóweczka i dlaczego jej zwalczanie stanowi tak duże wyzwanie?
Pachówka strąkóweczka – opis szkodnika
Pachówka strąkóweczka, to niewielki motyl należący do rodziny zwójkowatych Tortricidae. Dorosłe osobniki osiągają około 8 mm długości ciała, a rozpiętość ich skrzydeł dochodzi do 16 mm.
Pierwsza para skrzydeł ma barwę szarobrązową z oliwkowym połyskiem. Na przednim brzegu występują charakterystyczne, naprzemiennie ułożone białe i czarne kreski. Strzępina tej pary skrzydeł jest brązowa. Druga para skrzydeł jest jednolita, bez wzoru, z białą strzępiną.
Gąsienice osiągają do 13 mm długości. Ich ciało początkowo jest białawe, z czasem przybiera odcień zielonkawy lub żółtawy. Charakterystyczna jest ciemnobrązowa głowa oraz szarobrązowa tarczka grzbietowa. Wzdłuż ciała widoczne są ciemne brodawki, z których wyrastają krótkie szczecinki.
Cykl rozwojowy pachówki strąkóweczki
Formą zimującą pachówki strąkóweczki są gąsienice, które przebywają w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną ulegają przepoczwarczeniu, a wylot motyli rozpoczyna się zazwyczaj pod koniec maja. Okres ten może się znacząco wydłużyć, nawet do pierwszej dekady sierpnia, w zależności od warunków pogodowych, co znacząco utrudnia skuteczne zwalczanie tego szkodnika.
Samice składają jaja pojedynczo, głównie na liściach, szypułkach i strąkach roślin bobowatych. Jedna samica może złożyć do 180 jaj. Po 6-11 dniach wylęgają się gąsienice, które w przypadku braku strąków mogą początkowo żerować na liściach, kwiatach lub łodygach.
Wewnątrz strąka zazwyczaj żeruje tylko jedna gąsienica. Uszkadza ona około 3 nasion, a cały rozwój trwa 16-21 dni. Po zakończeniu żerowania gąsienica opuszcza strąk i schodzi do gleby, gdzie przędzie kokon i zimuje.
W warunkach klimatycznych Polski zwykle rozwija się jedno pokolenie pachówki strąkóweczki rocznie. Choć lokalnie może pojawić się również drugie pokolenie.
Pachówka strąkóweczka – objawy żerowania i szkodliwość
Szkody w uprawach wyrządzają gąsienice pachówki strąkóweczki. Zazwyczaj w jednym strąku żeruje jedna gąsienica, rzadziej dwie lub trzy. Młode larwy uszkadzają nasiona powierzchniowo, natomiast starsze wgryzają się do ich wnętrza, zjadając je niemal w całości. Charakterystycznym objawem obecności szkodnika jest zanieczyszczenie wnętrza strąka odchodami, wylinkami i przędzą.
W przypadku braku dostępnych strąków, gąsienice mogą żerować na pędach, uszkadzając stożki wzrostu. Prowadzi to do zahamowania rozwoju rośliny, braku kwitnienia i formowania strąków. Straty plonu spowodowane przez pachówkę strąkóweczkę mogą sięgać nawet 40 proc.
Zwalczanie pachówki strąkóweczki
Zwalczanie pachówki strąkóweczki jest trudne i wymaga zintegrowanego podejścia, łączącego metody agrotechniczne i chemiczne.
Metody agrotechniczne:
- wcześniejszy i gęstszy siew roślin
- głęboka orka po zbiorach, ograniczająca populację zimujących gąsienic
- stałe monitorowanie obecności szkodnika za pomocą pułapek feromonowych
Zwalczanie chemiczne pachówki strąkóweczki
Oprysk należy wykonać około 10–14 dni po zaobserwowaniu pierwszych motyli pachówki strąkóweczki. Dostępność substancji czynnych do zwalczania pachówki strąkóweczki w grochu jest ograniczona. Zarejestrowane są tylko dwie. Jedną z nich jest gamma-cyhalotryna, związek z grupy pyretroidów, który działa kontaktowo i żołądkowo.
Gamma-cyhalotryna w postaci mikrokapsułek do rozcieńczania z wodą dostępna jest między innymi w preparacie Nexide® 60 CS < SPRAWDŹ
