Kompostowanie – dlaczego niektóre odpadki lepiej spalić?

Inne

W ciągu sezonu wegetacyjnego zbiera się wiele resztek i odpadów roślinnych. Zazwyczaj stajemy wtedy przed dylematem sposobu ich utylizacji. Wprawdzie spalenie resztek jest dość szybką metodą ich wyzbycia się, ale dzięki kompostowaniu małym kosztem możemy uzyskać bardzo dobrej jakości nawóz, który wzbogaci glebę w materię organiczną. Pamiętajmy jednak, że nie wszystko nadaje się lub powinno podlegać procesowi mineralizacji, ponieważ niektóre patogeny nie zginą w wyniku kompostowania.

Na czym polega kompostowanie?

Kompostowanie jest procesem polegającym na rozkładzie materii organicznej do związków prostych. Może on przebiegać w warunkach tlenowych (właściwie kompostowanie) lub beztlenowych (gnicie). Do przemiany materii organicznej w procesie właściwego kompostowania przyczyniają się przede wszystkim bakterie, nicienie, pleśnie oraz dżdżownice.

Co wpływa na kompostowanie?

1. Kompostowany materiał.

Na tempo przebiegu tego procesu wpływa skład resztek roślinnych. Najszybsze przetworzenie resztek zachodzi przy 25% udziale węgla (C) oraz 30% udziale azotu (C). Aby uzyskać taki stosunek tych pierwiastków należy składować różnorodne części roślinne. Duże ilości węgla znajdują się w trocinach, liściach, papierze i tekturze, natomiast azotu w świeżej trawie, oborniku, owocach i warzywach.

2. Temperatura kompostowania.

Wpływa ona na możliwość rozwoju mikroogranizmów, zarówno tych pożytecznych jak również patogenów roślin oraz na przeżywalność nasion chwastów. W temperaturze 55°C giną nasiona chwastów oraz nicienie, grzyby nie wytwarzające przetrwalników potrzebują o około 15°C wyższej temperatury, natomiast bakterie giną w temperaturze 85°C. Do unieczynnienia wirusów jest potrzebna temperatura niemal 100°C.

3. Wilgotność kompostowanego materiału.

Jest ona czynnikiem limitującym przebieg mineralizacji biomasy. Optymalna zawartość wody w masie kompostowanej powinna wynosić 50–60%.

4. Dostępność powietrza.

Niedostateczna ilość tlenu powoduje obniżenie aktywności mikroorganizmów tlenowych, które wykorzystują go w procesie przemiany materii. Aby zoptymalizować tempo procesu należy nie przekraczać zagęszczenia materiału ponad 500kg/m³.

5. Ilość i jakość mikroorganizmów kompostujących.

Czego nie należy kompostować?

Z racji, że w Polsce jest raczej popularne kompostowanie zimne, podczas którego większość mikroorganizmów oraz nasion chwastów przeżywa nie zaleca się kompostowania części roślin porażonych przez m.in.:

–                    głownię kukurydzy,

–                    kiłę kapusty,

–                    moniliozę,

–                    zgniliznę korzeni,

–                    zgorzele,

–                    patogeny glebowe, tj. fytoftoroza, guzowatość, werticilioza.

Nie powinno też kompostować się odpadów mogących zanieczyścić proces m.in.:

–                    chwastów z nasionami,

–                    mięsa,

–                    mocno solonych potraw,

–                    zadrukowanego papieru,

–                    zakonserwowanych octem odpadków.

Czy podczas procesu kompostowania w temperaturze jaka panuje w kompostowniku giną jakieś patogeny?

Tak. Należą do nich:

–                    antraknoza,

–                    biała plamistość,

–                    chwościk buraka,

–                    czarna plamistość róży,

–                    czekoladowa plamistość,

–                    drobna plamistość,

–                    mączniak rzekomy,

–                    septorioza selera.