Regulatory wzrostu – dlaczego warto je stosować?
Stosowanie regulatorów wzrostu, tzw. antywylegaczy stało się koniecznością w uprawach zbóż i rzepaku. Regulatory wzrostu mają także znaczenie m.in. w produkcji nasiennej traw. Głównym celem działania tych preparatów jest obniżenie środka ciężkości roślin i tym samym zapobieganie ich wyleganiu. Jakie regulatory wzrostu stosować? Kiedy jest optymalny termin aplikacji?
Czym jest wyleganie?
Wyleganie to niekorzystny proces powodowany niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, np. silnymi ulewami, wichurami czy gradobiciem. Prowadzi do pokładania się całych łanów zbóż, rzepaku i innych roślin. Często dochodzi wtedy do nadłamywania źdźbeł.
Sumarycznie to pogarsza warunki uprawom, co negatywnie wpływa na ilość i jakość plonów. Jednocześnie pokładające się rośliny utrudniają zbiór, np. podczas żniw. Regulatory wzrostu ograniczają to niekorzystne zjawisko. Odmiany genetycznie wysokie mocniej reagują na antywylegacze.
Jak działają regulatory wzrostu?
Regulatory wzrostu pobudzają procesy fizjologiczne w roślinie, które wpływają na pokrój. Zawierają substancje aktywnie czynne, które m.in. skracają i pogrubiają źdźbła, które dzięki temu są mniej narażone na uszkodzenia mechaniczne. Dzięki zabiegowi podstawa roślin jest silniejsza, a międzywęźla krótsze.
Niektóre regulatory dodatkowo pobudzają tworzenie silniejszego systemu korzeniowego. Działają więc na kilku płaszczyznach. Przykładem takiego regulatora wzrostu jest trineksapak etylu (związek z grupy cykloheksanodionów). Skraca międzywęźla, a jednocześnie pozytywnie wpływa na tworzenie masy korzeni. To zwiększa pobieralność wody i składników pokarmowych.
Kiedy i jak stosować regulatory wzrostu?
Regulatory wzrostu stosuje się określonych fazach rozwoju, zależnie od gatunku. Z reguły lepiej aplikować je nieco zbyt wcześnie niż za późno. Często prace wykonuje się od fazy pierwszego kolanka zbóż. Stosuje się maksymalnie jeden zabieg w ciągu sezonu.
Przykłady terminów stosowania regulatorów wzrostu:
- od końca fazy krzewienia do fazy liścia flagowego – liść flagowy całkowicie rozwinięty, BBCH 29–39 u pszenicy ozimej;
- od fazy 1. kolanka do fazy liścia flagowego – liść flagowy
całkowicie rozwinięty, BBCH 31–39 – u jęczmienia ozimego; - od fazy 1. kolanka do fazy 2. kolanka, BBCH 31–32 – u pszenżyta ozimego.
Regulatory wzrostu stosuje się w odpowiednich warunkach atmosferycznych. Nie można aplikować ich w czasie suszy, gdyż mogą wtedy wzmagać stres fizjologiczny u roślin. Jednocześnie uprawy nie powinny być mokre. Działają optymalnie w określonym zakresie temperatur, w zależności od ich składu. Trineksapak etylu jest najbardziej efektywny w temp. 10-15ºC, natomiast nie należy go stosować w czasie chłodów, poniżej 5ºC.
Wyleganie może obniżyć plonowanie zbóż czy traw na nasiona nawet o 40%. Antywylegacze ograniczają potencjalne szkody, a dodatkowo wspomagają rozwój roślin.
