Ochrona upraw podczas suszy
Ochrona upraw podczas suszy jest jednym z priorytetowych wyzwań, z jakimi zmaga się współczesne rolnictwo. Ze względu na zmiany klimatyczne, zjawisko to staje się coraz bardziej powszechne i dotkliwe w skutkach. Deficyty wody negatywnie wpływają na wielkość i jakość plonów oraz przyczyniają się do powstawania znacznych strat finansowych w sektorze rolniczym. Chociaż producenci rolni nie mają bezpośredniego wpływu na pogodę, mogą podjąć szereg działań, które pozwalają na przeciwdziałanie skutkom suszy i ochronę upraw.
Uprawy podczas suszy – nowe wyzwania
Od końca XIX wieku średnia temperatura na Ziemi wzrosła o 0,95-1,20°C. Chociaż wzrost ten wydaje się niewielki, jego konsekwencje są odczuwalne na całym świecie. Wzrost temperatury powoduje wzmożone parowanie i wzrost zawartości pary wodnej w atmosferze. To prowadzi do gwałtownych opadów w jednych rejonach i susz w innych.
Ochrona upraw podczas suszy – strategie ochrony
Polska należy do krajów o najniższych zasobach wodnych w całej Europie. Mniej wody od Polski mają tylko Czechy, Cypr i Malta (dane za: GUS). Dlatego należy liczyć się z tym, że problem deficytu wody będzie się coraz bardziej pogłębiał. W obliczu tego zagrożenia konieczne jest wprowadzanie rozwiązań, pozwalających chronić uprawy podczas suszy i zapewniających bezpieczeństwo żywnościowe.
Jak chronić uprawy podczas suszy?
Dobór do uprawy gatunków i odmian wykazujących zwiększoną odporność na suszę
W warunkach deficytów wody warto wybierać gatunki roślin uprawnych o skróconym okresie wegetacji oraz zmniejszonych potrzebach wodnych, a także niskiej transpiracji. Decyzję o wyborze odmian należy podjąć na podstawie Listy Zalecanych Odmian opracowanej przez COBORU.
Stosowanie preparatów mikrobiologicznych stymulujących rozwój strefy korzeniowej roślin, takich jak np. Accudo® <<< SPRAWDŹ!
Rośliny, które wytworzyły silny system korzeniowy charakteryzują się większą odpornością na stres abiotyczny, w porównaniu do tych słabiej ukorzenionych.
Prawidłowe zaopatrzenie roślin w makro- i mikroelementy
Gospodarka wodna roślin jest uzależniona od ich optymalnego zaopatrzenia w takie pierwiastki jak potas, sód, krzem. Potas wpływa na turgor roślin i ogranicza transpirację. Sód działa synergistycznie z potasem, wspomagając pobieranie wody przez rośliny oraz zwiększając ich tolerancję na suszę. Z kolei krzem wzmacnia ściany komórkowe.
Stosowanie nawozów organicznych
Próchnica glebowa zwiększa pojemność wodną gleby o ponad 20-krotność swojej wagi. Dodatkowo stanowi źródło składników pokarmowych i poprawia urodzajność gleb lekkich.
Ograniczenie zabiegów uprawowych
Podczas suszy należy ograniczyć liczbę wykonywanych zabiegów uprawowych, co pozwala na uniknięcie strat wody i przesuszenia gleby.
Tworzenie nasadzeń śródpolnych
Pasy drzew i krzewów posadzone od wschodu na zachód dają cień w trakcie upałów oraz dodatkowo chronią pola przed wiatrem, spływami wody, jak również tworzą korytarze ekologiczne.
Nawadnianie upraw podczas suszy
Nawadnianie upraw powinno odbywać się wieczorem, przy zastosowaniu większej ilości wody. Wybór metody nawadniania zależy od rodzaju upraw.
Krzewy borówkowe, jagody kamczackie i drzewa owocowe preferują nawadnianie kroplowe, które dostarcza wodę bezpośrednio do strefy korzeniowej, ograniczając parowanie i ryzyko rozwoju chorób grzybowych. Można stosować linie kroplujące lub kroplowniki pod roślinę.
Ziemniaki, buraki, marchew i kapusta preferują nawadnianie deszczowniami lub armatkami wodnymi.
Zboża. W przypadku tej grupy roślin stosuje się melioracje wodne, które regulują poziom wody gruntowej i zapewniają odpowiednią wilgotność gleb.
