Niedobór żelaza w pszenicy
Niedobór żelaza (Fe) w uprawach pszenicy można zauważyć gołym okiem, chociaż nie zawsze jest on łatwy do rozpoznania.
Pierwiastek ma znaczenie, gdyż bierze udział w wielu procesach fizjologicznych i pośrednio wpływa na plon. Co warto wiedzieć w tym temacie?
Prawidłowy wzrost i rozwój zieleni definiuje czynnik, którego brakuje w największym stopniu. Do tej grupy często należą makro- i mikroelementy. U zbóż widoczny jest niedostatek nawet pierwiastków należących do ostatniej grupy. Jednym z kluczowych (TOP 5) mikroelementów zapewniającym dobry wzrost jest żelazo.
Żelazo a gleba
Żelazo to powszechny składnik występujący w skorupie ziemskiej. Z reguły w podłożu nie brakuje związków zawierającym żelazo. Bywa jednak, że nawet pomimo względnie wysokiej zawartości, rośliny cierpią na niedobór Fe. Dzieje się tak, gdyż w większość mogą stanowić formy żelaza niedostępne dla korzeni roślin (dostępne są jonowe Fe2+ i Fe3+). Niedobór żelaza często pojawia się przy podwyższonym pH gleby. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnego zjawiska zachodzi także w glebach podmokłych, wapiennych oraz bogatych w mangan, miedź i cynk.
Rola żelaza w procesach fizjologicznych pszenicy i oznaki niedoboru
Żelazo bierze udział w wielu procesach fizjologicznych u roślin – najważniejsze z nich to fotosynteza i oddychanie tlenowe. Na niedobór żelaza mocno reagują trawy a także zboża (w tym pszenica). Pierwsze oznaki niedoboru to pojawiająca się chloroza pomiędzy nerwami blaszek liściowych. Początkowo obejmuje to młode liście. Z czasem liście żółkną, następuje rozpad chlorofilu. Zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej ogranicza skuteczność fotosyntezy i tym samym spowalnia wzrost. Pszenica jest niższa, bardziej podatna na niekorzystne czynniki (w tym choroby i szkodniki) a przy tym daje mniejszy plon. W dodatku żelazo ma wpływ na działanie innych składników pokarmowych: w warunkach dużego niedoboru mangan (Mn) może wykazywać właściwości toksyczne.
Przeczytaj też: Magnez w uprawie roślin. Czy jest niezbędny?
Nawożenie pszenicy nawozami z żelazem
W glebach mało urodzajnych w przyswajane żelazo pierwiastek powinno się dostarczać zewnętrznie – z nawozami. U pszenicy ozimej wykonuje się 3-4 zabiegi (w fazie 3-6 liścia, krzewienia, wzrostu źdźbła i kłoszenia). U pszenicy jarej częstotliwość jest mniejsza (2-3) i dotyczy krzewienia, wzrostu źdźbła oraz kłoszenia. Optymalne jest nawożenie dolistne, zwłaszcza w przypadku wystąpienia objawów niedoboru. Stosowanie nawozów warto poprzedzić analizą laboratoryjną gleby. Nawożenie żelazem poza niwelowaniem powyżej wspomnianych objawów ma wpływ na jakość plonu przez zmniejszanie kumulacji azotanów w pszenicy, które z czasem mogą zamieniać się w toksyczne azotyny.
