Kalendarium rolnika – prace w polu przez cały rok
Rolnik ma ręce pełne roboty przez większość roku, gdy zajmuje się tylko produkcją roślinną lub przez cały rok, gdy dochodzi do tego inwentarz. Pewne prace w polu muszą być wykonane w optymalnych terminach. Niektóre są uniwersalne, inne zależą od konkretnej specjalizacji, tj. uprawianej grupy roślin lub gatunków. Które prace w rolnictwie są najważniejsze? Jak wygląda kalendarium rolnika?
Kalendarium rolnika wiosną – co trzeba wykonywać?
Wiosna na polu to pracowity czas w kalendarium rolnika. Pierwsze działania wykonuje się w zasadzie jeszcze na przedwiośniu. Ważne są uprawki, które poprawiają parametry gleby i przywracają ją do „użytku” po różnych niekorzystnych procesach zachodzących w poprzednich miesiącach, np. zalewaniu. Najczęstsze wiosenne zabiegi uprawowe, to włókowanie, bronowanie i wałowanie.
Włókowanie wyrównuje powierzchnię pola, częściowo niszczy drobne, kiełkujące chwasty. Jest to korzystne działanie nie tylko z perspektywy uprawy pola, ale ogranicza również ryzyko uszkodzenia maszyn i sprzętu. Podczas włókowania nie rozbija się brył ziemi, tylko wciska je w grunt.
Za rozdrabnianie, a także spulchnianie gleby odpowiada bronowanie. Jednocześnie zmniejsza wyparowywanie wody.
Wałowanie ma największe znaczenie na polach z dużą materią organiczną, które sprawnie zatrzymują wodę, co z kolei może powodować wypiętrzanie się darni. W rezultacie korzenie tracą kontakt z glebą i zamierają. Wałowanie zapobiega temu niekorzystnemu zjawisku. Lekkie wałowanie wykonuje się także w celu wyrównania roli przed lub po siewie.
Walka z zachwaszczeniem i szkodnikami
Wśród prac ochronnych o tej porze roku największe znaczenie ma walka z zachwaszczeniem. Wykonuje się zarówno zabiegi nalistne, jak i doglebowe.
Plantatorzy, którzy uprawiają drzewa i krzewy owocowe stosują także preparaty olejowe na przędziorki. U roślin znajdujących się jeszcze w stanie bezlistnym.
Groźne grupy szkodników zbóż aktywne wiosną to mszyce, łokaś garbatek, pędraki, drutowce i rolnice oraz skrzypionki. W rzepaku pojawiają się m.in. chowacze. U buraka cukrowego zagrożeniem jest mszyca trzmielinowo-burakowa. Naloty tego szkodnika mają miejsce na przełomie kwietnia i maja.
Wysiew i sadzenie w kalendarium rolnika
Wiosna to czas wysiewu i sadzenia roślin. Wcześnie wysiewa się owies, od 15 marca do 10 kwietnia, w zależności od rejonu Polski. Kolejno sieje się jęczmień i pszenicę.
Od kwietnia w polu sadzi się rozsady niektórych warzyw mniej wrażliwych na przymrozki. Generalnie przyjmuje się, że do dobrego kiełkowania rośliny potrzebują przynajmniej 4-5ºC na głębokości dziesięć centymetrów (10cm). Dlatego należy trzymać się nie tylko „ustawowych” terminów, ale także sprawdzać przebieg pogody.
Dość późno sieje się ciepłolubną kukurydzę, średnio od połowy kwietnia do połowy maja.
Nawożenie
Wiosną aplikuje się nawozy, począwszy od nawozów azotowych „na start”. W przypadku rzepaku zabieg wykonuje się bardzo wcześnie, jeszcze na przedwiośniu.
Czerwiec to czas intensywnych sianokosów. Największą wartość mają trawy w początkowej fazie kłoszenia. Prace zalicza się do późnowiosennych lub letnich.
Lato w polu – najważniejsze prace pielęgnacyjne
Lato w kalendarium rolnika przebiega pod znakiem zbiorów, m.in. zbóż i warzyw. W lipcu i sierpniu trwają żniwa żyta, owsa, pszenicy i rzepaku. Po zbiorach plonów wykonuje się różne uprawki, na przykład talerzowanie i podorywki. Początek lata to czas siewu pietruszki, marchwi, buraków ćwikłowych, kopru, dyni i ogórków.
Latem wciąż stosuje się nawozy, ale w tym wypadku częściej stawia się na potasowe, które m.in. poprawiają odporność roślin na stres wywołany suszą. U roślin mogą wystąpić oznaki niedoborów, oczywiście nie tylko latem. W takim wypadku często stosuje się nawożenie dolistne.
Zwykle na początku lipca wykonuje się koszenie liści truskawek. Zabieg pozytywnie wpływa na zdrowotność plantacji.
Jesienne prace na polu
Jesień to dla rolników czas wysiewów roślin ozimych. Zboża ozime najczęściej wysiewa się na początku października, chociaż oczywiście dokładny termin zależy od gatunku, odmiany i rejonu Polski. Opóźnienie siewu wymaga stosowania większego zagęszczenia. Zaleca się zaprawianie nasion preparatami, które chronią przed rizoktoniozą, śniecią, pleśnią śniegową zbóż i traw, zgorzelą siewek i głownią pylącą.
Siew determinuje także potrzebę zwalczania chwastów. Dotyczy to różnorodnych upraw – od zbóż po rzepak. W pierwszym przypadku kluczowa jest likwidacja m.in. miotły zbożowej i przetacznika.
Zboża ozime trzeba chronić również przed szkodnikami, zwłaszcza mszycą czeremchowo-zbożową.
Wapnowanie gleby i orka zimowa
Jesień to optymalny termin wapnowania gleby. Warto przynajmniej raz na kilka lat sprawdzać jej odczyn i w razie potrzeby stosować nawozy wapniowe. Oprócz wapnowania stosuje się inne nawozy, w tym obornik. Nie wolno jednak ich łączyć, a minimalna przerwa pomiędzy zabiegami powinna wynosić przynajmniej kilka tygodni.
Na przełomie jesieni i zimy wykonuje się orkę zimową na głębokości dwadzieścia-trzydzieści centymetrów (20-30cm). Dzięki niej gleba zostaje poddana działaniu mrozu i opadów śniegu. Główną zaletą zabiegu jest poprawa struktury gleby, zwiększenie pojemności wodnej, ograniczenie patogenów i szkodników – stadium zimujących.
Zima dla rolnika – czas odpoczynku?
Pole zimą, w przeciwieństwie do sadu owocowego, nie wymaga pracy. Nie oznacza to jednak, że rolnik może całkiem leniuchować. To okres planowania pracy na kolejny sezon i zakupów, m.in. środków ochrony roślin. Często w tym okresie organizowane są targi oraz spotkania branżowe, które warto odwiedzić i rozeznać się w swojej tematyce, sprawdzić nowości.
Jednocześnie często właśnie zimą dokonuje się napraw, wymiany i konserwacji sprzętu. Zazwyczaj wcześniej nie ma na to czasu. Zimą można także uporządkować wszelkie dokumentacje.
