Życie glebowe a intensywne zabiegi rolnicze – jak na siebie wpływają?
Właściwości fizykochemiczne gleby, nawożenie oraz uprawa roli należą do najważniejszych czynników warunkujących życie glebowe. W naturalnym środowisku mikroorganizmy zamieszkujące glebę oraz porastające ją rośliny tworzą swoistą równowagę, której brak w biocenozach uprawnych. Wymusza to stosowanie określonych zabiegów rolniczych, które wpływają na zwiększenie żyzności gleby. Jednak wykonywane nieprawidłowo przynoszą odwrotny skutek i powodują zaburzenia w funkcjonowaniu całych ekosystemów.
Życie glebowe a uprawa roli – jaki mają na siebie wpływ?
Uprawa roli w istotny sposób może wpływać na aktywność mikroorganizmów glebowych. Siew bezpośredni stosowany kilka lat z rzędu powoduje wzrost liczebności mikroorganizmów w glebie. Na ilość poszczególnych mikroorganizmów wpływa rodzaj uprawy. Zazwyczaj uprawa poszczególnych roślin w monokulturze powoduje zwiększenie liczebności określonych gatunków drobnoustrojów. Przekłada się to bezpośrednio na aktywność enzymów w glebie, a wynika ze składu wydzielin korzeniowych, rodzaju resztek pożniwnych oraz głębokości systemu korzeniowego roślin uprawnych. Sposób uprawy roli wpływa na mineralizację związków organicznych i w rezultacie dostarczanie składników odżywczych roślinom.
Jak na życie glebowe wpływa nawadnianie roślin?
Nawadnianie roślin, zwłaszcza na glebach o małych zdolnościach retencyjnych, jest jednym z podstawowych czynników plonotwórczych. Odpowiednia wilgotność gleby jest warunkiem niezbędnym zarówno dla rozwoju roślin, jak i mikroorganizmów. Dla rozwoju bakterii niezbędna jest conajmniej 30% wilgotność środowiska, natomiast dla grzybów 15%. Poza tym woda podtrzymuje w stanie katalitycznie aktywnym enzymy glebowe.
Życie glebowe a nawożenie mineralne
Nawożenie jest jednym z istotniejszych czynników wpływających na mikroorganizmy glebowe. Nawozy mineralne w znacznym stopniu przyczyniają się do wzrostu plonowania roślin, ale stosowane w nadmiernych ilościach mogą spowodować pogorszenie właściwości chemicznych gleby oraz spadek jej produktywności na skutek wymywania składników pokarmowych. Stosowanie nawozów mineralnych zwiększa populacje bakterii, grzybów oraz promieniowców, jednak nieprzestrzeganie zaleceń, w tym stosowanie zbyt dużych dawek, prowadzi do akumulacji substancji toksycznych, które nie tylko zatruwają rośliny ale również żyjące w glebie mikroorganizmy. Wieloletnie nawożenie azotem mineralnym prowadzi do selekcji jakościowej mikroorganizmów glebowych, m. in. następuje spadek liczebności bakterii z rodzaju Azotobacter oraz Arthrobacter, a wzrasta liczebność grzybów z klasy Deuteromycetes.
Nawożenie organiczne i nawożenie organiczno-mineralne a życie glebowe
Zwiększenie masy substancji organicznej wprowadzanej do gleby powoduje wzrost jej porowatości, a co za tym idzie zmniejszenie jej gęstości. Ułatwia to mikroorganizmom wykorzystanie bazy pokarmowej oraz zmniejsza ich konkurencję z roślinami.
Długotrwałe nawożenie mineralne powoduje pogorszenie właściwości chemiczno-fizycznych gleby, prowadząc do zaburzeń życia glebowego oraz ograniczając plonowanie roślin. Jednak intensywne nawożenie organiczno-mineralne prowadzi do zwiększenia aktywności biologicznej gleby.
Czytaj więcej o innych zabiegach rolniczych i ochronie roślin>>
