Uszkodzenia herbicydowe – dowiedz się jak im zapobiegać
Dzięki możliwości zastosowania herbicydów rolnik jest w stanie stworzyć roślinom chronionym optymalną przestrzeń do ich prawidłowego rozwoju. Dobrze dobrany herbicyd nie stwarza zagrożeń dla rośliny uprawnej, jednak w przypadku błędu jego aplikacji może on ją uszkodzić.
Przyczyny uszkodzeń herbicydowych
Istnieje wiele powodów herbicydowego uszkodzenia roślin. Częstym błędem bywa złe dobranie preparatu w stosunku do rośliny chronionej. Tutaj dobrym przykładem może być pszenica ozima, której nie wszystkie odmiany dobrze tolerują preparaty zawierające substancję czynną – chlorotoluron (CTU). Jest bardzo popularny, ze względu na możliwość stosowania go w niskich temperaturach (nawet -3°C). Kolejnym powodem uszkodzeń roślin może być niedostosowanie dawki herbicydu oraz terminu jego aplikacji. Nieprzestrzeganie zaleceń producenta, stosowanie środka ochrony roślin w zbyt dużej dawce lub przy nieodpowiedniej pogodzie może doprowadzić do powstania poparzeń lub zakłócenia prawidłowego rozwoju rośliny chronionej. Groźną przyczyną powstawania uszkodzeń herbicydowych jest akumulacja środków ochrony roślin w glebie w wyniku na przykład znoszenia cieczy użytkowej lub użycia preparatu w nieodpowiednim terminie.
Działanie fitotoksyczne
Herbicydy w różnym stopniu mogą uszkadzać rośliny. Stopień ten zależy od kilku czynników: rodzaju środka ochrony roślin i mechanizmu jego działania, wrażliwości roślin chronionych oraz ich mechanizmów obronnych. Rośliny uprawne charakteryzują się zdolnością detoksykacji związków zawartych w środkach chwastobójczych. Jednak u roślin o obniżonej tolerancji na dany preparat może dość do powstania zjawiska fitotoksyczności. U zbóż do pierwszych objawów uszkodzeń należą zmiany morfologiczne roślin, takie jak chlorozy i nerkozy, zasychanie blaszek liściowych, zahamowanie wzrostu roślin oraz ich deformacja. Substancje czynne zawarte w środkach chwastobójczych charakteryzują się różnymi mechanizmami działania, przez co dają charakterystyczne dla siebie objawy fitotoksyczności. Na zbożach karfentrazon etylu powoduje chlorozy oraz nekrozy powodujące zasychanie liści, natomiast chlorotoluron oprócz żółknięcia liści powoduje zahamowanie wzrostu roślin. Odmienne rodzaje uszkodzeń powoduje diflufenikan, który powoduje bielenie liści. Działanie fitotoksyczne połączenia aminopyralidu z florasulamem powoduje opóźnienie kłoszenia oraz słabe wykształcenie kłosów.
Wpływ uszkodzeń na plon
W przypadku zbóż, przy ciepłej pogodzie, pierwsze zauważalne objawy uszkodzeń są już widoczne kolejnego dnia po dokonaniu oprysku. W wypadku niższych temperatur okres ten może przedłużyć się nawet do dwóch tygodni. Wynika to ze spadku tempa przemian metabolicznych zachodzących w roślinie na skutek niskich temperatur. Jeśli uszkodzenia herbicydowe roślin nie są zbyt rozległe mają one charakter przejściowy i po około miesiącu ustępują, nie wpływając w znaczącym stopniu na wielkość uzyskiwanego plonu.
