Uprawa truskawki w gruncie – jak uzyskać maksymalny plon?
Średni plon z truskawek waha się w granicach 25 ton na hektar. Oczywiście zależy to od metody uprawy truskawki, odmiany, a także poniesionych inwestycji. Jednak dzięki starannemu przygotowaniu podłoża, a także właściwym zabiegom pielęgnacyjnym można plon zmaksymalizować.
Jak efektywnie uprawiać truskawki?
Uprawa truskawki – najważniejsze wymagania truskawki
Plantację truskawek należy zakładać w miejscu słonecznym i ciepłym, dzięki temu owoce będą dobrze wybarwione i smaczne. Truskawki uprawiane w cieniu są kwaśne. Należy unikać zastoin mrozowych i miejsc, gdzie długo utrzymuje się wilgoć, na przykład takich gdzie cyrkulacja powietrza jest niewłaściwa. Optymalne są gleby lekkie, ale bogate w próchnicę o lekko kwaśnym odczynie – pH na poziomie 5,5-6,0. Truskawka nie znosi podłoży ciężkich i nadmiernie wilgotnych. Przed sadzeniem warto wykonać analizę gleby.
Staranne przygotowanie gleby pod uprawę truskawki
Pierwsze działanie na polu, to usunięcie chwastów wieloletnich, m.in. perzu, ostrożnia czy skrzypu. Nie można bagatelizować ich obecności. W przeciwnym razie problemy, które te chwasty generują będą nasilały się. Chwasty wieloletnie likwiduje się na kilka tygodni przed sadzeniem truskawek. Skuteczną metodą ich eliminacji jest użycie herbicydów.
Następny etap to nawożenie organiczne, można je wykonać za pomocą przerobionego obornika. Stosuje się go średnio w ilości około 400 kilogramów na 100m2. Obornik należy przekopać z ziemią. Opcjonalnie do nawożenia organicznego można użyć kompostu.
Jeśli podłoże jest zbyt kwaśne należy przeprowadzić wapnowanie. Jednak ten zabieg wykonuje się w roku poprzedzającym sadzenie truskawki. Nawozów wapniowych nie można łączyć z innymi nawozami – zachowuje się kilka tygodni przerwy pomiędzy zabiegami. Stosuje się m.in. kredę granulowaną w ilości około 15-20 kilogramów na 100m2. Stanowisko należy wyrównać. Do sadzenia truskawek przystępuje się dopiero po kilku dniach od wykonania ostatniego zabiegu.
Uprawa truskawki – sadzenie truskawek
Sadzonki doniczkowane umieszcza się w gruncie od początku wiosny do końca maja lub od początku lipca do końca jesieni. Odmianę Frigo należy posadzić do końca czerwca. Sadzonki zielone sadzi się jedynie wczesną wiosną lub na początku jesieni.
- Truskawki najczęściej sadzi się w odległości co 25-30cm. Im większy rozstaw, tym wygodniej zbierać owoce. Prawidłowa odległość pomiędzy rzędami wynosi 50cm.
- Truskawki umieszcza się w gruncie tak, aby miały wyprostowane korzenie. Jeśli system korzeniowy jest wygięty i pozawijany może wypychać roślinę do góry, co m.in. powoduje przesuszenie.
- Truskawki umieszcza się na takiej głębokości, aby pąk, tzw. serduszko znajdował się na poziomie gruntu.
- Odmianę Frigo po posadzeniu warto okrywać białą włókniną przez 2-3 tygodnie.
- Truskawek nie powinno się sadzić po malinach, ziemniakach, pomidorach, warzywach kapustnych, gdyż zwiększa to ryzyko wystąpienia chorób i szkodników. Dobrym przedplonem są nawozy zielone, na przykład łubin oraz rośliny fitosanitarne, jak na przykład gryka.
- Jeśli nową plantację zakłada się w tym samym miejscu, w którym wcześniej rosły truskawki, powinno się zachować przynajmniej 4-letnią przerwę w uprawie tego gatunku.
Pielęgnacja plantacji truskawek
Nawadnianie uprawy truskawki
Truskawki mają duże wymagania wodne, a jednocześnie płytki system korzeniowy. Niedobór wody znacząco wpływa zarówno na jakość, jak i wysokość plonu. Dlatego po posadzeniu oraz od kwitnienia aż po zbiory truskawki wymagają regularnego podlewania. Zabieg wykonuje się rano lub wieczorem. Odmiany wczesne wykazują nieco mniejsze potrzeby wodne niż odmiany późne. Jeśli jest to możliwe należy unikać moczenia roślin, zwłaszcza owoców.
Nawadnianie metodą deszczową wykonuje się, gdy temperatura powietrza przekracza 10°C. W tym wypadku zwykle stosuje się podlewanie sześciokrotne dla odmian wczesnych lub siedmiokrotne dla odmian późnych. Niestety deszczowanie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób. Bezpieczniejsze i bardziej praktyczne, również ze względu na mniejsze straty wody, jest nawadnianie kropelkowe.
Nawożenie plantacji truskawki
Poza stosowaniem nawozów organicznych truskawki nawozi się mineralnie. Dawki zależą od wyników analizy gleby, zastosowania obornika oraz fazy wzrostu roślin, tj. czy na przykład już owocowały.
Wiosną najczęściej aplikuje się azot i potas w proporcji 1:1. Optimum azotu dla sadzonek zielonych w pierwszym roku uprawy to 40-60 kilogramów na hektar, podawany w trzech dawkach – wczesną wiosną, w czerwcu i w drugiej połowie lipca. W kolejnych latach stosuje się średnio 30 kilogramów azotu na hektar. Odmiana Frigo ma mniejsze wymagania. Problem z niedoborem fosforu występuje rzadko. Warto stosować także nawozy, które zawierają mikroelementy. Miedź, bor, mangan i cynk pozytywnie wpływają na mrozoodporność roślin. Natomiast krzem i siarka zwiększają odporność na choroby i szkodniki.
W uprawach profesjonalnych plantatorzy często stosują biostymulatory, które wzmacniają rośliny, poprawiają ich fotosyntezę i ograniczają szkody powstałe na skutek żerowania szkodników czy występowania chorób. Sprawdzonym rozwiązaniem, które dostarcza truskawkom wodę, a jednocześnie składniki pokarmowe jest system fertygacji.
Uprawa truskawki – ściółkowanie
Ściółkowanie warto wykonywać, ponieważ ogranicza wyparowywanie wody z gleby, zmniejsza zachwaszczenie i umożliwia zbiór czystszych owoców. Do ściółkowania często stosuje się poszatkowaną słomę – 15-20 centymetrowe fragmenty. Słomę należy wykładać w fazie kwitnienia, gdy kwiaty truskawek są wciąż wzniesione. Czasem stosuje się czarną agrowłókninę. Tę specjalistyczną taninę trzeba rozłożyć przed sadzeniem. Truskawki umieszcza się w otworach wyciętych w kształcie litery X. Gleba wyłożona ciemnym materiałem szybciej nagrzewa się, przez co rośliny wcześniej wchodzą w sezon wegetacyjny.
Koszenie
Zabieg wykonuje się do dwóch tygodni po zebraniu ostatnich owoców. Wysokość koszenia wynosi 5-7 cm. Koszenie zwykle przypada na początek lipca. Nie należy zwlekać z pracą, by nie uszkodzić pąków, z których w przyszłym roku powstaną kwiaty. Ścina się truskawki, które owocowały przynajmniej dwa-trzy razy i więcej. Nie ma potrzeby wykonywania zabiegu u młodych roślin. Koszenie ogranicza ryzyko występowania chorób i szkodników. To pewnego rodzaju odmłodzenie roślin. Wiosną należy usunąć pozostałe, zeschłe liście.
Ochrona truskawki przed mrozem
Truskawki to owoce mrozoodporne, jednak problemem mogą być kapryśne i bezśnieżne zimy. Warto wtedy na wszelki wypadek zabezpieczyć uprawę, na przykład poprzez okrycie jej białą włókniną.
Rozmnażanie
Truskawkę najczęściej rozmnaża się z rozłogów. Warto jednak postawić na dobrej jakości materiał sadzeniowy, który pochodzi ze szkółek lub od sprawdzonych dostawców.
Ochrona truskawki przed szkodnikami i chorobami
Aby uzyskać maksymalny plon z uprawy truskawki należy przez cały sezon walczyć z zachwaszczeniem, chorobami oraz szkodnikami. Niektóre problemy zwalcza się jeszcze przed założeniem plantacji. Jeśli w glebie występują pędraki i drutowce zaleca się jako przedplon posiać grykę. Jej korzenie wydzielają substancję, która hamuje rozwój, a nawet zabija wymienione szkodniki glebowe. W przypadku występowania nicieni uprawia się aksamitkę, popularną roślinę ogrodową. Aksamitka ma właściwości nicieniobójcze. Aby walka z chorobami czy szkodnikami truskawki była skuteczna zaleca się przeprowadzać zabiegi profilaktyczne, w myśl zasady „lepiej zapobiegać niż leczyć”.
Szkodniki truskawek – zwalczanie
Opuchlaki – szkodniki truskawki
Najgroźniejszymi szkodnikami glebowymi poza nicieniami, pędrakami i drutowcami są opuchlaki. Populację tego szkodnika ogranicza wykonywanie zabiegów agrotechnicznych, na przykład jesienna orka, która poprzedza sadzenie roślin. W skrajnych sytuacjach wykonuje się odkażanie gleby. W sukurs przychodzą także pożyteczne nicienie entomopatogeniczne, które niszczą ciała szkodników. Preparaty zawierające tą grupę organizmów zaleca się aplikować na przełomie kwietnia i maja oraz od końca sierpnia do początku października. Preparaty biologiczne można stosować przy użyciu systemu fertygacji.
Kwiaciak malinowiec – trudny szkodnik truskawki
Groźne szkodniki żerujące w nadziemnej części to kwieciak malinowiec, przędziorek chmielowiec i roztocz truskawkowy. Szczególnym utrapieniem plantatorów truskawki jest kwieciak malinowiec, który uszkadza kwiaty. Samice składają jaja do nierozwiniętych pąków, które więdną, zwisają, a potem usychają i spadają na ziemię. Przy braku efektywnej ochrony kwieciak malinowiec może zniszczyć nawet do 80 procent pąków, co powoduje ogromne straty ekonomiczne. Próg zagrożenia to jeden szkodnik na 200 kwiatostanów. Monitoring wykonuje się przed kwitnieniem.
Skutecznym preparatem, który działa żołądkowo i kontaktowo na kwieciaka malinowca jest Verimark®.
Insektycyd zawiera cyjanotraniliprol. Zabija szkodniki w bardzo szybkim czasie, nawet po paru godzinach. Ogranicza liczbę zabiegów z użyciem pestycydów. Jest zalecany także do ochrony warzyw kapustnych.
Więcej na temat insektycydu Verimark®: Insektycyd Verimark® – WARTOŚĆ BUDOWANA OD PIERWSZYCH DNI
Najgroźniejsze choroby truskawek
Najgroźniejsze choroby truskawek, które mają znaczenie gospodarcze, to szara pleśń, antraknoza truskawek i mączniak prawdziwy. To choroby wywoływane przez grzyby. Zwalcza się je środkami chemicznymi – fungicydami. Zwykle potrzeba wykonania 2-3 zabiegów w odstępach 7-10 dniowych. Do zabiegów profilaktycznych, które zmniejszają ryzyko wystąpienia chorobotwórczych patogenów, należą:
- utrzymanie czystości na plantacji,
- ścinanie truskawek po zbiorach,
- ograniczanie zachwaszczenia,
- unikanie moczenia roślin podczas nawadniania,
- wysadzanie dobrej jakości materiału szkółkarskiego,
- wybór odmian mało podatnych na konkretne choroby.
Do dobrej praktyki ogrodniczej należy również rozsądne nawożenie, jednak trzeba uważać, aby nie przedobrzyć z dawkami azotu, a także prawidłowa rozstawa sadzenia oraz usuwanie rozłogów.
Uprawa truskawki – walka z chwastami
Pierwsze działania wykonuje się jeszcze przed założeniem plantacji truskawek, na przykład wykorzystując herbicydy totalne. Chwasty w międzyrzędziach ogranicza się przez ściółkowania. Chwasty w rzędach, na przykład znajdujące się przy truskawkach najbezpieczniej jest pielić, chociaż czasem niezbędne jest użycie preparatów chemicznych. Odchwaszczanie ręczne wykonuje się również w młodych uprawach. Do odmian truskawek, które są szczególnie wrażliwe na działanie herbicydów zalicza się 'Elsanta’, 'Kent’, 'Elkat’, 'Flair’ (metamitronie) oraz 'Albion’, 'Capitola’, 'Darselect’, 'Marmolada’ (fenmedifam, desmedifam i etofumesat).
Uprawa truskawek jest czasochłonna, dlatego warto to usprawnić stosując fertygację i kompleksową ochronę, np. korzystając w Verimark® 200 SC.
W ostatecznym rozrachunku takie działania po prostu bardziej opłaca się.