Odczyn gleby – jakie ma znaczenie dla Twoich upraw?
Odczyn gleby – znaczenie dla upraw. Odpowiedni odczyn gleby jest jednym z najważniejszych czynników determinujących prawidłowe odżywianie się roślin. To właśnie pH podłoża decyduje o tym, czy składniki pokarmowe będą dla nich dostępne w odpowiedniej ilości i formie. Zarówno zbyt kwaśna, jak i zbyt zasadowa gleba może ograniczać wzrost roślin uprawnych, limitować ich plonowanie oraz zwiększać podatność na choroby. Dodatkowo, odczyn podłoża ma ogromne znaczenie dla aktywności mikroorganizmów glebowych odgrywających kluczową rolę w utrzymaniu żyzności gleby.
Odczyn gleby – znaczenie dla upraw
Preferencje roślin uprawnych dotyczące pH gleby
Dla większości roślin uprawnych optymalne pH gleby mieści się w zakresie od 5,5 do 7,5. Gdy gleba staje się zbyt kwaśna, wzrost i plonowanie wielu gatunków wyraźnie się pogarszają.
Do gatunków szczególnie wrażliwych na odczyn gleby zalicza się m.in.:
- pszenicę
- jęczmień
- kukurydzę
- rzepak
- buraki
- cebulę
- czereśnię oraz wiśnię (Szczepaniak, 2017)
Rośliny te najlepiej rozwijają się na glebach o pH mieszczącym się w zakresie 6,0-7,5. Mniej wymagające pod względem odczynu gleby są takie rośliny jak żyto, owies, ziemniaki, marchew, pomidory, ogórki, porzeczki, maliny czy jabłonie i grusze. Dobrze rosną na glebach o pH w zakresie od 5,0 do 6,5.
Do roślin najmniej wrażliwych na zakwaszenie należą gryka, łubin żółty czy seradela, które mogą rosnąć nawet na glebach o odczynie poniżej 5,0.
Kwaśny odczyn gleby, czyli dlaczego rośliny nie rosną?
W warunkach zbyt niskiego odczynu gleby dochodzi do pojawienia się w roztworze glebowym wysokich stężeń jonów glinu. Glin ogranicza dostępność składników pokarmowych dla roślin, w tym wapnia – makroelementu niezbędnego dla prawidłowego rozwoju roślin.
Przy odczynie około 5,5 w glebie zaczynają występować toksyczne formy glinu, a ich negatywny wpływ na rośliny nasila się wraz z dalszym spadkiem pH (Hołubowicz-Kliza i in., 2021). Szkodliwe działanie glinu polega przede wszystkim na uszkadzaniu włośników korzeniowych. To znacząco ogranicza zdolność roślin do pobierania wody i składników mineralnych. Dodatkowo, na glebach o zbyt niskim pH rośliny pobierają mniejsze ilości składników pokarmowych, a te, które pozostają niewykorzystane, mogą ulegać wymywaniu do wód gruntowych lub przechodzić w formy chemiczne niedostępne dla roślin.
Wskutek zakwaszenia gleb może dojść do spadku plonowania roślin uprawnych o ponad 30 proc.
Dolistne dokarmianie roślin
Fundamentem każdej udanej uprawy jest właściwie uregulowany odczyn gleby, który zapewnia roślinom optymalne warunki do pobierania składników odżywczych. Zaniedbanie tego aspektu może prowadzić do ograniczonego wzrostu roślin, obniżenia plonowania oraz zwiększonej podatności na choroby. W sytuacjach, gdy mimo prawidłowego pH występują niedobory składników pokarmowych, można wspomóc rośliny stosując nawozy dolistne, takie jak Spice Pro, które szybko uzupełniają brakujące pierwiastki i poprawiają kondycję roślin. Spice Pro jest wysokoskoncentrowanym nawozem dolistnym zawierającym miedź, mangan i cynk, przeznaczonym do stosowania wszystkim w zbożach.
Bibliografia
- Hołubowicz-Kliza, G., Jadczyszyn, T.,Sułek, A. (2021). Poradnik wapnowania gleb gruntów ornych. Wydawnictwo IUNG-PIB.
- Szczepaniak W. (2017). Produkcyjne i środowiskowe skutki zakwaszenia gleb. Farmer, Poznań.
