Ochrona słonecznika – choroby, szkodniki i inne zagrożenia
Ochrona słonecznika jest kluczowym elementem technologii jego uprawy, który wpływa na efektywność produkcji. Z uwagi na różnorodność zagrożeń występujących na plantacji słonecznika, nie istnieje uniwersalne rozwiązanie zapewniające pełną ochronę roślin przed każdym zagrożeniem. Dlatego do tematu zagrożeń w uprawie słonecznika należy podejść kompleksowo. Jednocześnie pamiętając o ciągłym monitorowaniu upraw i dostosowywaniu strategii działania do mogącej zmieniać się dynamicznie sytuacji.
Ochrona słonecznika – choroby
W trakcie całego okresu wegetacji słonecznik narażony jest na szereg chorób. Przebieg chorób słonecznika oraz ich nasilenie może znacząco różnić się w zależności od regionu uprawy, warunków pogodowych oraz fazy rozwojowej roślin.
Do chorób w uprawie słonecznika zaliczają się m.in. zgorzel siewek, szara pleśń słonecznika, mączniak rzekomy słonecznika, mączniak prawdziwy słonecznika oraz zgnilizna twardzikowa słonecznika. Szacuje się, że średnie straty w plonie słonecznika spowodowane chorobami sięgają około 15 proc. Jednak w warunkach sprzyjających rozwojowi patogenów straty te w bardzo szybkim tempie mogą przekroczyć nawet 70 proc. plonu.
Jak zwalczać choroby w uprawie słonecznika?
Choroby w uprawie słonecznika można zwalczać różnorodnymi metodami, które warto ze sobą łączyć. Metody hodowlane polegają na doborze odmian słonecznika, które mają zwiększoną odporność lub tolerancję na infekcje.
Metody biologiczne, oparte na zastosowaniu preparatów zawierających pożyteczne mikroorganizmy, umożliwiają naturalne hamowanie rozwoju patogenów.
Niezwykle istotne są także zabiegi agrotechniczne. Zalicza się do nich m.in. płodozmian, optymalne nawożenie i terminowe wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, które w znaczącym stopniu minimalizują ryzyko infekcji. Zastosowanie środków chemicznych zależy od rodzaju patogenu, przekroczenia przez niego progu ekonomicznej szkodliwości oraz fazy rozwojowej roślin.
Dobrym rozwiązaniem jest także zaprawianie nasion, co chroni wrażliwe siewki przed zgorzelą czy szarą pleśnią
Ochrona słonecznika – szkodniki
Choć słonecznik jest narażony na niewielką liczbę gatunków szkodników, wciąż wymaga konsekwentnej i skutecznej ochrony przed ich działaniem. Największe zagrożenie w uprawie słonecznika stanowią mszyce, zmieniki, ptaki oraz ślimaki.
Ptaki są szczególne niebezpieczne dla uprawy słonecznika, zwłaszcza w fazie wschodów, kiedy wydziobują nasiona z gleby, oraz od fazy niełupek aż do zbiorów.
Mszyce, oprócz bezpośredniego uszkodzenia roślin poprzez wysysanie soków, są wektorami wielu wirusów. Zmieniki, podobnie jak mszyce, osłabiają rośliny, wysysając soki i powodując ich deformacje. Natomiast ślimaki stanowią poważne zagrożenie dla wschodzących siewek.
Jak chronić słonecznika przed szkodnikami?
Ochrona słonecznika przed szkodnikami opiera się na zastosowaniu szeregu metod agrotechnicznych. Nalezą do niech płodozmian, prawidłowy i terminowy siew oraz w przypadku ptaków zwiększenie powierzchni pól uprawnych. W zwalczaniu ślimaków w uprawie słonecznika pomocne może okazać się zastosowanie granulatów ślimakobójczych. Dopuszczalne jest również zastosowanie preparatów zawierających takie substancje czynne jak acetamipryd w przypadku mszyc i zmieników czy metaldehyd w przypadku ślimaków.
Ochrona słonecznika przed chwastami
Zachwaszczenie upraw słonecznika może być bardzo zróżnicowane i zależne m. in. od rejonu kraju, rodzaju gleby, banku nasion oraz panujących w danym sezonie warunków wegetacyjnych. Do najgroźniejszych chwastów w uprawie słonecznika należą chwastnica jednostronna, perz właściwy, komosa biała, ostrożeń polny, szarłat szorstki oraz rdesty. Jednak pozostałych gatunków chwastów również nie należy bagatelizować. Kiedy występują w większym nasileniu, zwłaszcza w początkowych fazach rozwojowych słonecznika, również przyczyniają się do powstawania znacznych strat gospodarczych.
Jak zwalczać chwasty w uprawie słonecznika?
Kluczową rolę w walce z chwastami w uprawie słonecznika odgrywa odpowiednia profilaktyka, która zapobiega pojawom roślin konkurencyjnych na danym polu oraz ogranicza powiększenia się banku ich nasion w glebie. Bardzo istotne jest stosowanie zdrowego i czystego materiału siewnego. Jak również odpowiednie przygotowanie obornika, który jest wolny od nasion roślin konkurencyjnych.
Jeśli chwasty pojawią się w uprawie słonecznika należy zapobiec wydawaniu przez nie nasion i ich osypywaniu się, np. poprzez mechaniczne niszczenie. Wczesną wiosną można stosować zespół uprawek wiosennych, zaś jesienią zespół uprawy pożniwnej.
W uprawie słonecznika nie zostały dotychczas ustalone progi ekonomicznej szkodliwości dla chwastów. Zwalczanie chwastów w uprawie słonecznika opiera się na zastosowaniu takich preparatów jak Express®SX®50 SG < SPRAWDŹ, który zawiera tribenuron metylowy.
