Chowacze w warzywach kapustnych – jak skutecznie je zwalczać?
Chowacze to groźne szkodniki, które powodują straty nie tylko w rzepaku, ale także u innych przedstawicieli tej samej rodziny, tj. warzyw kapustnych. Czasem są plagą w uprawie kapusty, kalafiora czy brokułu. Wpływają bezpośrednio na plon, zaburzają rozwój roślin, a ponadto przyczyniają się do występowania chorób. Jak zwalczać tą grupę owadów?
Chowacze – szybkie rozpoznanie wroga
Chowacze to chrząszcze należące do rodziny ryjkowcowatych. Występują pospolicie w Polsce. Żerują na różnorodnych roślinach z rodziny kapustowatych – uprawnych, dzikich oraz chwastach.
Chowacze – najważniejsze gatunki:
Chowacz czterozębny – chrząszcz osiąga długość do około 3mm, ma czarne ciało z szarozielonym odcieniem. Larwy są beznogie, białe z żółtawobrunatną głową. Owady dorosłe wygryzają dziury w liściach warzyw. Miejsca „nakłuć” mogą być śluzowate. Larwy żerują w ogonkach liściowych, łodygach, a rzadziej w korzeniach. Masowe naloty najczęściej widać na przełomie marca i kwietnia.
Chowacz brukwiaczek – jest nieco większy, dorasta do 4mm długości. Ma popielate matowe ciało. Larwy są białawożółte z brunatną głową. Pojawia się na polu dość wcześnie, czasem na przedwiośniu. Naloty występują już w temp. 5-7°C. Żerują na stożkach wzrostu, pędach i ogonkach liściowych. Mogą doprowadzić do niezawiązywania główek u kapusty głowiastej lub kapusta wykształca wiele drobnych główek. Prowadzą do karłowacenia warzyw.
Chowacz galasówek – chrząszcze są ciemnobrunatne lub ciemnoszare, matowe o długości 2-3,5mm. Larwa jest kremowa z głową początkowo żółtawą, z czasem brązowiejącą. Samice składają jaja w ogonkach liściowych, pędach i szyjce korzeniowej od marca do maja. Larwy wylegają się średnio po 6-10 dniach, a w przypadku chłodów nawet do miesiąca. Larwy uszkadzają tkanki prowadząc do deformacji. Powstają wówczas charakterystyczne narośla. Chowacz galasówek może spowodować nawet zamieranie roślin.
Profilaktyka ochrony kapusty i innych warzyw przed chowaczami
Profilaktyka ochrony warzyw kapustnych przed chowaczami nie różni się znacząco w porównaniu z zapobieganiem masowemu występowaniu innych, szkodliwych gatunków.
Najważniejsze jest zmianowanie. Zaleca się stosowanie 5-6 letniego płodozmianu. Przerwy w uprawie są konieczne także ze względu na ryzyko infekcji chorobami i powstania niekorzystnego efektu „zmęczenia gleby”. Nie stosuje się roślin z rodziny kapustnych, na przykład gorczycy jako przedplonu lub poplonu.
Należy zachować izolację przestrzenną od innych upraw kapustnych, na przykład rzepaku.
Powinno się także zwalczać chwasty w uprawach oraz miedzach. Niektóre gatunki roślin są żywicielami chowaczy. Chrząszcze najczęściej zimują w glebie. Dlatego populację chowaczy można ograniczyć przez wykonanie orki po zbiorach.
Doraźne zwalczanie chowaczy w warzywach kapustnych
Stosowanie środków chemicznych powinno być poprzedzone lustracją plantacji. Naloty szkodnika można obserwować wykorzystując żółte naczynia. Średni próg zagrożenia to dwa chrząszcze na dziesięciu kolejnych roślinach rosnących w rzędzie – przed zawiązaniem główek lub róż.
Ważna jest szybka reakcja, co pozwoli ograniczyć potencjalne straty. Dawniej chowacze, zarówno dorosłe osobniki, jak i larwy, często zwalczało się przy użyciu preparatów zawierających indoksakarb. Substancja aktywnie czynna została wycofana z obrotu, a środki, które ją zawierają mogą być używane krótko, tj. tylko tylko do 19 września 2022 roku. Alternatywą są pestycydy zawierające lambda-cyhalotrynę lub lambda-cyhalotrynę i acetamipryd.
Chowacze uchodzą za groźnego przeciwnika w uprawie rzepaku, ale stanowią również zagrożenie w warzywach kapustnych, co często bywa bagatelizowane. Trzeba zmienić to postrzeganie. Niezwalczany szkodnik może dokonać spustoszenia w uprawie warzyw. Wpływa bezpośrednio na plon, obniża jego wartość handlową i przyczynia się do powstawania innych problemów, m.in.: infekcji patogenami.
