Pyły w gospodarstwie rolnym zagrożeniem dla zdrowia. Jak się przed nimi obronić?
Specyfika pracy rolnika wiąże się z wieloma zagrożeniami dla zdrowia i życia. Jednym z najczęstszych, występujących zarówno w produkcji roślinnej jak i zwierzęcej, jest pył rolniczy. Uważa się go za „cichego mordercę”, powodującego m.in. „płuco rolnika”, astmę oskrzelową i alergiczne zapalenie skóry oraz spojówek. W dużej mierze można się ustrzec przed pyłem, wiąże się to jednak z kosztami, wysiłkiem a także rezygnacją z wieloletnich, nierzadko wygodnych nawyków.
Osoba pracująca w gospodarstwie rolnym najczęściej ma do czynienia z pyłami pochodzenia organicznego. Ich źródłem są m.in. nawozy, środki ochrony roślin, przechowywane plony, zawilgocone siano, inwentarz a także nieodpowiednie warunki w pomieszczeniach (np.: brak wentylacji). W rezultacie rolnik jest codziennie narażony na związki alergenne, toksyczne oraz szkodliwe mikroorganizmy. Jakie schorzenia mogą powodować?
Choroby „pyłowe” i ich źródła – z czym trzeba się mierzyć?
Pył rolniczy może powodować takie choroby jak alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych (AZPP) – „płuco rolnika”, pylica płuc, alergiczne zapalenie skóry i spojówek, alergiczny nieżyt nosa oraz astma oskrzelowa. Często występujące objawy to ucisk w klatce piersiowej, duszności, kaszel, gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe, podrażnienia skóry i oczu. W wielu przypadkach stan osoby nie pogarsza się od razu, lecz po kilku godzinach przez co nie jest kojarzony z konkretną sytuacją. Aby odnaleźć związek pomiędzy dolegliwościami a wykonywaniem określonych prac, czasem potrzeba przeprowadzenia szeregu badań. Jak w każdej podobnej sytuacji lepiej jest więc przeciwdziałać niż leczyć. Dlatego ważne są okresowe pomidory stężenia pyłów w powietrzu. Zleca się je laboratoriom. W ten sposób można dowiedzieć się nie tylko o ich ilości, ale także składzie chemicznym i tym samym potencjalnych źródłach pochodzenia.
Przeczytaj też artykuł: Choroby zawodowe rolników – jak im zapobiegać?
Sposoby na zmniejszenie ilości pyłów w gospodarstwie
Dokładne działania, które mają na celu ograniczenie zapylenia powietrza, zależą od konkretnej produkcji w danym gospodarstwie. Można jednak odnaleźć wspólne mianowniki, które w większym lub mniejszym stopniu są zmorą każdego rolnika. Trzeba też zwalczyć złe nawyki i przyzwyczajania.
Zmniejszenie pyłów w gospodarstwie można osiągnąć poprzez:
- kierowanie się BHP i utrzymywanie czystości.
- Prawidłowy zbiór i przechowywanie plonów (np.: zbóż).
- Prawidłowe stosowanie nawozów i środków ochrony roślin (w tym dbanie o stan szczelności opakowań).
- Wyposażenie pomieszczeń, w których istnieje zagrożenie pyłem, w sprawny system wentylacji. Przydatne będzie także regularne wietrzenie.
- Używanie więcej pasz granulowanych i półpłynnych do karmienia zwierząt inwentarskich.
- Zainstalowanie osłony na maszynach i urządzeniach (młócące, czyszczące).
- Praca na ciągniku zaopatrzonym w pyłoszczelną kabinę (przy okazji zmniejsza się ekspozycję na inny szkodliwy czynnik – hałas).
- Regularne czyszczenie poszczególnych pomieszczeń powinno odbywać się np.: z użyciem karczera.
- Wytrącanie pyłu z użyciem roztworów z oleju rzepakowego.
- Dostosowanie się do zaleceń w sprawie ubioru: kombinezonu, maski ochronnej oraz okularów ochronnych.
Zawód rolnika wbrew pozorom jest niebezpieczny – dotyczy to zarówno wypadków jak i chorób zawodowych. To ryzyko można jednak zmniejszyć wykorzystując nowoczesne technologie przynajmniej dbając o czystość gospodarstwa, porządek i higienę osobistą. Bagatelizowanie sprawy w tym wypadku zwyczajnie jest nieopłacalne.
