Cynk w uprawie zbóż. Jaka jest jego rola?
Rola cynku w uprawie zbóż jest nie do przecenienia. Pierwiastek ten nie tylko wpływa na efektywność nawożenia azotem i wielkość plonu, ale również reguluje odporność roślin. Przyswajalne przez rośliny formy cynku stanowią około 20% całkowitej zawartości tego pierwiastka w glebie. Ponad to niedobory cynku dosięgają ponad 10% polskich pól.
Przeczytaj artykuł: Jakich pierwiastków brakuje uprawie zbóż?
Cynk w uprawie zbóż – jaka jest jego funkcja?
Cynk w roślinach stanowi katalizator niemal 300 enzymów roślinnych. Od obecności jego jonów w zbożu zależy działanie m. in. anhydrazy węglanowej oraz dehydrogenaz alkoholowej i zredukowanego NAD (dwunukleotyd nikotynamido-adeninowy). Jony tego pierwiastka regulują przepuszczalność błon komórkowych oraz produkcję rybosomów. Deficyt cynku powoduje zahamowanie syntezy tryptofanu, substratu niezbędnego do produkcji roślinnych hormonów wzrostu – auksyn. Ponad to tryptofan stanowi składnik białek roślinnych, których niedobór prowadzi do gromadzenia się w roślinach wolnych aminokwasów i amidów, co prowadzi do zwiększenia wrażliwości roślin na szkodniki i choroby.
Objawy niedoboru cynku
Zdaniem ekspertów niedobór cynku jest jednym z głównych problemów w uprawie pszenicy na świecie. W niektórych rejonach niedobór tego pierwiastka powoduje redukcję plonów zbóż sięgającą nawet 50%. Diagnoza niedoboru cynku na podstawie efektów wizualnych jest bardzo trudna, ponieważ jego niewielkie deficyty nie objawiają się nieprawidłowym wyglądem roślin. W przypadku tzw. ukrytych niedoborów pierwsze objawy są widoczne dopiero w postaci spadku plonów. Ponad to niektóre objawy deficytu mogą przypominać symptomy porażenia przez agrofagi oraz uszkodzenia spowodowane niekorzystnymi warunkami pogodowymi. W przypadku ostrzejszych niedoborów cynku dochodzi do zahamowania wzrostu roślin, chlorozy oraz nekrotycznych uszkodzeń liści.
Nawożenie dolistne, a cynk w uprawie zbóż
Usunięcie nagłych niedoborów składników pokarmowych w zbożach wymaga zastosowania nawożenia dolistnego. Takie deficyty mogą powstawać na skutek m. in. chłodów, długotrwałych braków opadów czy ogólnego niedoboru składników pokarmowych w glebie. Dokarmianie dolistne zbóż cynkiem zaleca się przeprowadzać preparatami wysokiej jakości i dużym stężeniu tego pierwiastka, takimi jak Zinc 69 (dowiedz się więcej), w okresie od fazy 3 liści do 2-go kolanka (BBCH 13-32).
