Szkodniki cebuli – zwalczanie
Uprawa cebuli, niezależnie od gatunku, narażona jest na różnorodne szkodniki. Warzywom cebulowym w szczególności zagrażają: śmietka cebulanka, wgryzka szczypiorka, chowacz szczypiorak, miniarki i wciornastki.
Jak walczyć z poszczególnymi szkodnikami? Jakie działania profilaktyczne wykonywać?
Szkodniki cebuli – po pierwsze zapobiegać
Działania profilaktyczne wykonuje się, by zmniejszyć ryzyko pojawienia się szkodników, a w razie ich wystąpienia ograniczyć potencjalne straty. Dlatego są wieloobszarowe i mają na celu eliminację miejsc, w których mogą zimować szkodniki, a jednocześnie poprawienie kondycji warzyw.
Szkodniki cebuli – zmianowanie
Jedną z tradycyjnych metod profilaktycznych jest zmianowanie. Warzyw cebulowych, nie tylko cebuli, nie należy uprawiać w jednym miejscu częściej niż co trzy-cztery lata. W przedplonie należy unikać ziemniaków, selerów i buraków, warto natomiast uprawiać zboża, groch, fasolę, ogórek i pomidor.
Walka z zachwaszczeniem
Kolejnym elementem profilaktyki przed szkodnikami cebuli jest walka z zachwaszczeniem. Trzeba to robić, ponieważ niektóre chwasty są żywicielami szkodników.
Istotne jest zrównoważone nawożenie, przy czym trzeba unikać nadmiernych dawek azotu. Po zbiorach wykonuje się orkę. Pożądana jest także izolacja przestrzenna cebuli od innych warzyw cebulowych.
Śmietka cebulanka – najgroźniejszy szkodnik cebuli
Jak wygląda śmietka cebulanka?
Śmietka cebulanka to drobna muchówka, popielatoszara, z czarnymi szczecinkami, o długości ciała do 7mm. Dorosły owad nie czyni szkód, żywi się nektarem kwiatów. Problemem są białe, beznogie larwy dorastające do 12mm długości. W ciągu roku rozwijają się dwa pokolenia śmietki. Bobówka zimuje w ziemi. Samice wylatują w maju. Po około 10-14 dniach zwabione zapachem składają po kilka jaj w pobliżu roślin żywicielskich, na łuskach lub liściach asymilacyjnych. Łącznie jedna samica składa nawet do stu jaj.
Szkody wyrządzane przez śmietkę cebulankę
Pierwsze pokolenie śmietki cebulanki żeruje na młodej cebuli znajdującej się w fazie 1-3 liści. Wyjada piętki, korzenie i nasady liści. Uszkodzone warzywa żółkną i zasychają. Jedna larwa śmietki cebulanki jest zdolna zniszczyć kilka cebul uprawianych w rzędzie.
Drugie pokolenie śmietki cebulanki żeruje od końca lipca do września. Wygryza otwory w cebulach i piętkach. Śmietka powoduje nie tylko straty bezpośrednie, ale także przyczynia się do porażenia przez patogeny wywołujące zgnilizny.
Śmietka cebulanka – próg szkodliwości
Próg szkodliwości śmietki cebulanki to już dwie-trzy rośliny, na których zostały złożone jaja na 1 metr bieżący rzędu cebuli.
Najskuteczniejszą metodą zwalczania śmietki cebulanki jest stosowanie insektycydów, np. zawierających Cyazypyr®. Na roślinie działają wgłębnie oraz translaminarnie, a także systemicznie jeśli są aplikowane do strefy korzeniowej. Przykładem ŚOR z cyazypyrem jest Benevia®.
Inne, uciążliwe szkodniki warzyw cebulowych
Na śmietce cebulance nie kończy się lista szkodników warzyw cebulowych. Rolnik powinien także lustrować rośliny w poszukiwaniu objawów żerowania poniższych szkodników:
– Wgryzka szczypiorka – to drobny motyl, którego szkodliwym dla cebuli stadium są jasnokremowe gąsienice. W ciągu roku rozwijają się aż trzy pokolenia. Larwy żerują wewnątrz liści. Wyjadają miękisz, ale nie naruszają skórki. W ten sposób powstają charakterystyczne „okienka”. Liście mogą się skręcać. Żerowanie osłabia rozwój cebuli, a dodatkowo przyczynia się do porażenia patogenami. Wgryzkę najczęściej zwalcza się preparatami zawierającymi acetamipryd.
– Chowacz szczypiorak – szkody powodują larwy i owady dorosłe. Samice wygryzają otwory w liściach i tam składają jaja. Larwy żerują wewnątrz liści. Tworzą „okienka”. Silnie uszkodzone rośliny żółkną i wysychają. Największe szkody są widoczne w lipcu i sierpniu. Zwalczanie podobne jak w przypadku wgryzki.
– Miniarki – larwy muchówek wygryzają wąskie tunele w liściach asymilacyjnych, tworząc oryginalne „wzory”. Przy licznym występowaniu tego szkodnika dochodzi do zahamowania wzrostu rośliny. Cebula ze szczypiorem ma wówczas znacznie obniżoną wartość handlową. Jednocześnie warzywa stają się podatne na choroby grzybowe i bakteryjne powodujące gnicie. Miniarki zwalcza się m.in. cyazypyrem.
– Wciornastek tytoniowiec – szkodnik atakuje kilkaset gatunków roślin, w tym cebule. Owady są niemal niewidoczne gołym okiem, ich wielkość to do 1,2mm długości. Odżywiają się sokiem komórkowym. W miejscach nakłuć powstają białosrebrzyste plamki. Liście „szarzeją”, a przy silnym uszkodzeniu zamierają. Często dochodzi do załamywania się szczypioru. Wciornastki zwalcza się m.in. środkami zawierającymi cypermetrynę oraz lambda-cyhalotrynę.
Pomimo szeroko zakrojonych działań profilaktycznych nie można wykluczyć pojawienia się szkodników na plantacji cebuli. Pozostaje monitoring, sprawdzanie progów zagrożenia, a po ich przekroczeniu doraźna walka przy użyciu sprawdzonych i skutecznych insektycydów.
Poznaj wciornastka chmielowca i dowiedz się jak go zwalczyć.
Obejrzyj krótki filmik poświęcony szkodnikowi cebuli >>
